#: locale=gl
## Tour
### Description
### Título
tour.name = Vestir Épocas 1860-1960
## Skin
### Botón
Button_062AF830_1140_E215_418D_D2FC11B12C47.label = LOREM IPSUM
### Menú Desplegable
DropDown_0561BA16_3AA3_A1D2_41C7_FDA0B6E9EE29.label = SALA 0
DropDown_05783A1F_3AA3_A1D2_41A6_E88282E5373B.label = SALA 2
DropDown_05784A29_3AA3_A1FE_41B1_E2305F2F53BE.label = SALA 5
DropDown_05789A1B_3AA3_A1D2_41CC_002739F0C312.label = SALA 1
DropDown_057B3A27_3AA3_A1F2_41C0_6BB995D79A09.label = SALA 4
DropDown_057BFA20_3AA3_A1EE_41A9_8EE569D894A7.label = SALA 3
DropDown_C5FC25D7_DCDC_7BF0_41E1_3ADE330EC02E.label = SALA 6
### Texto Multilinea
HTMLText_0484092E_0A4D_94DA_41A0_543E595EC89B.html = DONAS DE BRANCO, CABALEIROS DE NEGRO
A pureza do branco e a sobriedade do negro dialogan nesta sala na que se reúnen os traxes usados nos acontecementos sociais que requerían maior compostura, rigor moral e formalidade. A estrita delimitación entre homes e mulleres exprésase a través da dualidade cromática do branco e o negro, que se manifesta nas cerimonias como as vodas ou as postas de longo; mais tamén en eventos da vida cotiá, como as celebracións de xardín ou as coctel parties.
En Donas de branco, cabaleiros de negro apréciase esa etiqueta tan cinguida da moda cerimonial masculina fronte á exuberancia da moda feminina. Con numerosos conxuntos que van do ano 1894 ao 1960, podemos advertir a transformación da silueta e a moda da muller fronte a moda do home, na que os cambios ao longo das décadas son prácticamente imperceptibles.
DONAS DE BRANCO, CABALEIROS DE NEGRO
A pureza do branco e a sobriedade do negro dialogan nesta sala na que se reúnen os traxes usados nos acontecementos sociais que requerían maior compostura, rigor moral e formalidade. A estrita delimitación entre homes e mulleres exprésase a través da dualidade cromática do branco e o negro, que se manifesta nas cerimonias como as vodas ou as postas de longo; mais tamén en eventos da vida cotiá, como as celebracións de xardín ou as coctel parties.
En Donas de branco, cabaleiros de negro apréciase esa etiqueta tan cinguida da moda cerimonial masculina fronte á exuberancia da moda feminina. Con numerosos conxuntos que van do ano 1894 ao 1960, podemos advertir a transformación da silueta e a moda da muller fronte a moda do home, na que os cambios ao longo das décadas son prácticamente imperceptibles.
___
LOREM IPSUM
DOLOR SIT AMET
ESTO ES EL SUBTITULO
Mauris aliquet neque quis libero consequat vestibulum. Donec lacinia consequat dolor viverra sagittis. Praesent consequat porttitor risus, eu condimentum nunc. Proin et velit ac sapien luctus efficitur egestas ac augue. Nunc dictum, augue eget eleifend interdum, quam libero imperdiet lectus, vel scelerisque turpis lectus vel ligula. Duis a porta sem. Maecenas sollicitudin nunc id risus fringilla, a pharetra orci iaculis. Aliquam turpis ligula, tincidunt sit amet consequat ac, imperdiet non dolor.
Integer gravida dui quis euismod placerat. Maecenas quis accumsan ipsum. Aliquam gravida velit at dolor mollis, quis luctus mauris vulputate. Proin condimentum id nunc sed sollicitudin.
DONEC FEUGIAT:
• Nisl nec mi sollicitudin facilisis
• Nam sed faucibus est.
• Ut eget lorem sed leo.
• Sollicitudin tempor sit amet non urna.
• Aliquam feugiat mauris sit amet.
___
LOREM IPSUM
DOLOR SIT AMET
JOHN DOE
LICENSED REAL ESTATE SALESPERSON
Tlf.: +11 111 111 111
jhondoe@realestate.com
www.loremipsum.com
Mauris aliquet neque quis libero consequat vestibulum. Donec lacinia consequat dolor viverra sagittis. Praesent consequat porttitor risus, eu condimentum nunc. Proin et velit ac sapien luctus efficitur egestas ac augue. Nunc dictum, augue eget eleifend interdum, quam libero imperdiet lectus, vel scelerisque turpis lectus vel ligula. Duis a porta sem. Maecenas sollicitudin nunc id risus fringilla, a pharetra orci iaculis. Aliquam turpis ligula, tincidunt sit amet consequat ac, imperdiet non dolor.
Vestir Épocas 1860-1960. A Colección de Ana González-Moro é a primeira exposición temporal que o Museo de Belas Artes da Coruña dedica á moda, dando a coñecer unha colección privada xurdida no seo dunha familia galega orixinaria da cidade da Coruña e cuxa propietaria, Ana González-Moro, foi recompilando ao longo da súa vida a través de círculos familiares e de amigos.
As pezas que se exhiben son vestimentas e complementos de gran beleza que nos permiten contemplar a evolución da forma de vestir urbana, local e cosmopolita ao longo dun século. A maior parte das prendas foron confeccionadas en Galicia e poñen de manifesto o traballo das modistas, dos xastres e dos propios usuarios. A exposición estrutúrase en distintas seccións e percorre integramente o Museo establecendo a través das súas coleccións novos diálogos coas obras de arte e creando en cada sala novos ambientes e relacións.
Benvido ao paseo pola moda desta centuria 1860 -1960!
EXPOSICIÓN
© Museo de Belas Artes da Coruña.
Xunta de Galicia
VISITA VIRTUAL
Realización da aplicación:
Javier Besiga Díaz-Blanco
Realización dos textos:
Laura Domínguez Estévez
Sara Fraga Pérez
Coordinación:
Patricia Pérez Dorado
Fotografías:
Jesús Madriñán
Museo de Belas Artes da Coruña
Vídeos:
Manu Seoane
Javier Besiga Díaz-Blanco
Vestir Épocas 1860-1960. A Colección de Ana González-Moro é a primeira exposición temporal que o Museo de Belas Artes da Coruña dedica á moda, dando a coñecer unha colección privada xurdida no seo dunha familia galega orixinaria da cidade da Coruña e cuxa propietaria, Ana González-Moro, foi recompilando ao longo da súa vida a través de círculos familiares e de amigos.
As pezas que se exhiben son vestimentas e complementos de gran beleza que nos permiten contemplar a evolución da forma de vestir urbana, local e cosmopolita ao longo dun século. A maior parte das prendas foron confeccionadas en Galicia e poñen de manifesto o traballo das modistas, dos xastres e dos propios usuarios. A exposición estrutúrase en distintas seccións e percorre integramente o Museo establecendo a través das súas coleccións novos diálogos coas obras de arte e creando en cada sala novos ambientes e relacións.
Benvido ao paseo pola moda desta centuria 1860 -1960!
EXPOSICIÓN
© Museo de Belas Artes da Coruña.
Xunta de Galicia
VISITA VIRTUAL
Realización da aplicación:
Javier Besiga Díaz-Blanco
Realización dos textos:
Laura Domínguez Estévez
Sara Fraga Pérez
Coordinación:
Patricia Pérez Dorado
Fotografías:
Jesús Madriñán
Museo de Belas Artes da Coruña
Vídeos:
Manu Seoane
Javier Besiga Díaz-Blanco
CORPOS CELESTIAIS
A sección Corpos Celestiais, reúne un conxunto de prendas vencelladas a algúns dos ritos da Ingrexa Católica. As pezas que se presentan aquí buscan un diálogo co espazo do Museo de Belas Artes, xa que están ubicadas na sala adicada á pintura relixiosa dos séculos XVI – XVIII.
Traxes de Bautismo e Primeira Comunión, vestimentas sacerdotais, un curioso traxe de monaguillo, veos para cubrir a cabeza da muller dentro da igrexa… Trátase de prendas moi atemporais onde os cambios sociais producidos durante décadas e séculos apenas se deixan ver.
CORPOS CELESTIAIS
A sección Corpos Celestiais, reúne un conxunto de prendas vencelladas a algúns dos ritos da Ingrexa Católica. As pezas que se presentan aquí buscan un diálogo co espazo do Museo de Belas Artes, xa que están ubicadas na sala adicada á pintura relixiosa dos séculos XVI – XVIII.
Traxes de Bautismo e Primeira Comunión, vestimentas sacerdotais, un curioso traxe de monaguillo, veos para cubrir a cabeza da muller dentro da igrexa… Trátase de prendas moi atemporais onde os cambios sociais producidos durante décadas e séculos apenas se deixan ver.
FLÂNERIES E FOLLIES
Flâneries e folies é a sala da que parte conceptualmente a exposición. Nela recóllense prácticamente todas as siluetas e estilos do periodo que comprende a escolma da colección de Ana González-Moro; desde un traxe de 1880 ata as innovadoras siluetas de Balenciaga.
A flânerie é a práctica na que homes e mulleres pasean pola cidade como forma de ocio observando pero tamén sendo observados. Pola súa banda, folie significa tolemia en francés e no galego a palabra foliada é unha das maneiras de chamarlle ás festas que a xente do rural celebraba a partires do serán.
Nesta espazo de Vestir Épocas, vemos distintos exemplos de traxes que se empregaron no tempo de lecer durante o día, así como aqueles que se vestiron nas festas pola noite.
FLÂNERIES E FOLLIES
Flâneries e folies é a sala da que parte conceptualmente a exposición. Nela recóllense prácticamente todas as siluetas e estilos do periodo que comprende a escolma da colección de Ana González-Moro; desde un traxe de 1880 ata as innovadoras siluetas de Balenciaga.
A flânerie é a práctica na que homes e mulleres pasean pola cidade como forma de ocio observando pero tamén sendo observados. Pola súa banda, folie significa tolemia en francés e no galego a palabra foliada é unha das maneiras de chamarlle ás festas que a xente do rural celebraba a partires do serán.
Nesta espazo de Vestir Épocas, vemos distintos exemplos de traxes que se empregaron no tempo de lecer durante o día, así como aqueles que se vestiron nas festas pola noite.
___
MANTÓN DE MANILA
c. 1920
Mantón de Manila de seda de cor granate bordado con flores brancas, e flocos.
MANTÓN DE MANILA
c. 1920
Mantón de Manila de seda de cor granate bordado con flores brancas, e flocos.
A orixe do mantón situase en China, sendo o lugar onde se descubriu a seda e onde se comezou a bordar con fío deste material.
A pesares disto, en China o mantón fabricouse soamente para a exportación, xa que non tiña cabida no seu vestiario tradicional. A partir do século XVI, as mercadorías chinesas circulaban abundantemente polos reinos europeos.
O mantón de Manila é unha prenda icónica da indumentaria feminina que se estendeu por toda España dende o século XIX. Ao mesmo tempo, é testemuña viva das rutas comerciais con Manila, un dos principais portos de Filipinas, colonia española desde 1564. Esta cidade era a primeira escala na súa viaxe desde China ata España.
En Vestir Épocas hai varios mantóns de Manila, poñendo de relevo que foi unha prenda usada polas mulleres burguesas españolas. Tamén se incluíron nos traxes rexionais de toda a Península Ibérica, sendo símbolo de riqueza e usándose en datas sinaladas.
A orixe do mantón situase en China, sendo o lugar onde se descubriu a seda e onde se comezou a bordar con fío deste material.
A pesares disto, en China o mantón fabricouse soamente para a exportación, xa que non tiña cabida no seu vestiario tradicional. A partir do século XVI, as mercadorías chinesas circulaban abundantemente polos reinos europeos.
O mantón de Manila é unha prenda icónica da indumentaria feminina que se estendeu por toda España dende o século XIX. Ao mesmo tempo, é testemuña viva das rutas comerciais con Manila, un dos principais portos de Filipinas, colonia española desde 1564. Esta cidade era a primeira escala na súa viaxe desde China ata España.
En Vestir Épocas hai varios mantóns de Manila, poñendo de relevo que foi unha prenda usada polas mulleres burguesas españolas. Tamén se incluíron nos traxes rexionais de toda a Península Ibérica, sendo símbolo de riqueza e usándose en datas sinaladas.
Este completísimo neceser conta con botes de ungüentos e colonias, peites, cepillos, agullas, pinzas e cordóns. O neceser nos fala da importancia de manter un aseo oportuno durante as viaxes.
O Hixienismo foi unha corrente xurdida na primeira metade do s. XIX que busca o benestar das persoas a través da hixene, a saúde e a alimentación. É no contexto da Revolución Industrial cando os gobernantes comezan a preocuparse pola saúde dos habitantes das cidades; instalase a auga corrente, alcantarillado, sanéanse rúas e fábricas e se habilitan numerosos baños públicos.
Os médicos comezan a denunciar as condicións de vida do proletariado como a causa primordial de epidemias e enfermidades. Pouco a pouco este movemento chega tamén o ámbito privado, proclamándose a necesidade do aseo persoal ou a limpeza da roupa con xabón ou lixivia.
Ao mesmo tempo son numerosas as voces que comezan a falar do saudable dos baños do mar, os balnearios, os paseos ao aire libre e o deporte. O hixienismo repercutirá enormemente na moda coa chegada dunha indumentaria máis respetuosa co corpo.
Ao mesmo tempo xurde o que se coñece como a “arte do tocador” ou toilette. A toilette era todo o conxunto de actos que servían como arranxo persoal: aseo, peiteado, perfume, maquillaxe e vestimenta. A atención á beleza convertirase nun asunto fundamental para a imaxe da muller burguesa, mostrando o estatus de toda a familia.
Durante o século XIX a elegancia ligouse directamente coa hixene, xa que ser elegante será, sobre todo, ser limpo.
Este completísimo neceser conta con botes de ungüentos e colonias, peites, cepillos, agullas, pinzas e cordóns. O neceser nos fala da importancia de manter un aseo oportuno durante as viaxes.
O Hixienismo foi unha corrente xurdida na primeira metade do s. XIX que busca o benestar das persoas a través da hixene, a saúde e a alimentación. É no contexto da Revolución Industrial cando os gobernantes comezan a preocuparse pola saúde dos habitantes das cidades; instalase a auga corrente, alcantarillado, sanéanse rúas e fábricas e se habilitan numerosos baños públicos.
Os médicos comezan a denunciar as condicións de vida do proletariado como a causa primordial de epidemias e enfermidades. Pouco a pouco este movemento chega tamén o ámbito privado, proclamándose a necesidade do aseo persoal ou a limpeza da roupa con xabón ou lixivia.
Ao mesmo tempo son numerosas as voces que comezan a falar do saudable dos baños do mar, os balnearios, os paseos ao aire libre e o deporte. O hixienismo repercutirá enormemente na moda coa chegada dunha indumentaria máis respetuosa co corpo.
Ao mesmo tempo xurde o que se coñece como a “arte do tocador” ou toilette. A toilette era todo o conxunto de actos que servían como arranxo persoal: aseo, peiteado, perfume, maquillaxe e vestimenta. A atención á beleza convertirase nun asunto fundamental para a imaxe da muller burguesa, mostrando o estatus de toda a familia.
Durante o século XIX a elegancia ligouse directamente coa hixene, xa que ser elegante será, sobre todo, ser limpo.
Os homes, igual que as mulleres, estaban obrigados a levar sombreiro na Europa de entreséculos, mais soamente no exterior, podendo quitalo nos espazos pechados.
A transpiración ao levar o sombreiro foi unha preocupación das asociacións pola reforma do vestido, coma a “Sociedad Internacional para la Reforma del Traje Masculino”. Foi unha das prendas masculinas máis analizadas polo risco de provocar problemas de calvicie. Debido a isto decretouse que durante a estación estival o home non tiña que levar o sombreiro obrigatoriamente.
Na exposición Vestir Épocas temos exemplos dos sombreiros masculinos máis habituais durante os cen anos que abrangue a colección: sombreiro de copa, boina, borsalino e canotier.
Os homes, igual que as mulleres, estaban obrigados a levar sombreiro na Europa de entreséculos, mais soamente no exterior, podendo quitalo nos espazos pechados.
A transpiración ao levar o sombreiro foi unha preocupación das asociacións pola reforma do vestido, coma a “Sociedad Internacional para la Reforma del Traje Masculino”. Foi unha das prendas masculinas máis analizadas polo risco de provocar problemas de calvicie. Debido a isto decretouse que durante a estación estival o home non tiña que levar o sombreiro obrigatoriamente.
Na exposición Vestir Épocas temos exemplos dos sombreiros masculinos máis habituais durante os cen anos que abrangue a colección: sombreiro de copa, boina, borsalino e canotier.
___
SOMBREIROS E TOCADOS FEMENINOS
SOMBREIROS E TOCADOS FEMENINOS
Segundo as fontes da época, unha parte importante da elegancia feminina recaía no sombreiro. Vestir un traxe sinxelo levando un sombreiro adecuado e elegante garantizaba toda a distinción e bo gusto.
Precisamente nesta sala atopamos o antecedente en España do sombreiro: a mantilla. Esta era o toucado feminino español por excelencia ata que o sombreiro lle gañou terreo.
Os sombreiros eran un accesorio necesario para transitar o espazo público aínda que non estiveron exentos de debate. O seu uso obrigatorio na etiqueta feminina, incluso en lugares como o teatro, fixo que a prensa do momento recollese as queixas dos asistentes ás funcións xa que non podían desfrutar das obras ás que asistían por levar as mulleres sombreiros que en ocasións eran enormes.
Según foi evolucionando a silueta tamén variou a forma dos sombreiros que acompañaban ós traxes. Durante as tres primeiras décadas do século XX o sombreiro sufriu unha significativa simplificación.
Segundo as fontes da época, unha parte importante da elegancia feminina recaía no sombreiro. Vestir un traxe sinxelo levando un sombreiro adecuado e elegante garantizaba toda a distinción e bo gusto.
Precisamente nesta sala atopamos o antecedente en España do sombreiro: a mantilla. Esta era o toucado feminino español por excelencia ata que o sombreiro lle gañou terreo.
Os sombreiros eran un accesorio necesario para transitar o espazo público aínda que non estiveron exentos de debate. O seu uso obrigatorio na etiqueta feminina, incluso en lugares como o teatro, fixo que a prensa do momento recollese as queixas dos asistentes ás funcións xa que non podían desfrutar das obras ás que asistían por levar as mulleres sombreiros que en ocasións eran enormes.
Según foi evolucionando a silueta tamén variou a forma dos sombreiros que acompañaban ós traxes. Durante as tres primeiras décadas do século XX o sombreiro sufriu unha significativa simplificación.
As revistas de moda españolas nacen ó amparo das novas ideas liberais, aínda que manteñen un carácter marcadamente tradicionalista en canto ó papel da muller na sociedade.
Estas revistas permítennos descubrir o rol que a muller despeñaba na sociedade: pon de relevo o seu papel como responsable, no seo da familia, da educación dos seus fillos e da transmisión de valores liberais e constitucionais. Nelas atopamos a última moda tanto de traxes como de complementos e peiteados, así como noticias de sociedade.
Gracias a estas revistas as últimas tendencias chegaron a numerosas mulleres occidentais, especialmente ás burguesas, unificando a moda cosmopolita.
A maior parte destas revistas, denominadas “prensa feminina”, desapareceron por falta de subscritores, mais La Moda Elegante Ilustrada conseguiu publicarse desde 1842 ata 1927.
Os seus exemplares se distribuían por toda España, mais tamén en Portugal, Cuba, Puerto Rico e en boa parte das capitais de América do Sur. No museo consérvanse exemplares da década de 1870.
As revistas de moda españolas nacen ó amparo das novas ideas liberais, aínda que manteñen un carácter marcadamente tradicionalista en canto ó papel da muller na sociedade.
Estas revistas permítennos descubrir o rol que a muller despeñaba na sociedade: pon de relevo o seu papel como responsable, no seo da familia, da educación dos seus fillos e da transmisión de valores liberais e constitucionais. Nelas atopamos a última moda tanto de traxes como de complementos e peiteados, así como noticias de sociedade.
Gracias a estas revistas as últimas tendencias chegaron a numerosas mulleres occidentais, especialmente ás burguesas, unificando a moda cosmopolita.
A maior parte destas revistas, denominadas “prensa feminina”, desapareceron por falta de subscritores, mais La Moda Elegante Ilustrada conseguiu publicarse desde 1842 ata 1927.
Os seus exemplares se distribuían por toda España, mais tamén en Portugal, Cuba, Puerto Rico e en boa parte das capitais de América do Sur. No museo consérvanse exemplares da década de 1870.
___
A MODA ELEGANTE ILUSTRADA
Década 1870. Revista.
A MODA ELEGANTE ILUSTRADA
Década 1870. Revista.
___
POLISÓN
1880. Traxe de paseo de seda con polisón.
POLISÓN
1880. Traxe de paseo de seda con polisón.
Este vestido de paseo de cor mostaza e adornos de guarnición de pasamanería e encaixe móstranos un polisón, protagonista da marcada silueta feminina das últimas décadas do s. XIX.
O polisón é un armazón interior que abulta o vestido por detrás deixando a caída recta por diante. Chega para substituír á crinolina que resultaba incompatible coas novas necesidades de movilidade que impón a chegada do transporte público. Esta nova silueta establécese entorno a 1869 e durará ata 1889, evoluíndo en pequenos detalles formais nestes vinte anos.
O traxe feminino durante o período do polisón caracterízase polo corpo axustado: marcada cintura, mangas estreitas e faldas longas con sobrefaldas e drapeados. Proporcionaba á muller unha postura forzada ao camiñar que foi satíricamente comentada na prensa da época.
François Boucher, na súa Historia del traje en Occidente (1965) denominará á moda desta época estilo tapiceiro. Polo sentido decorativo da moda propia da época do polisón e o seu parecido coa estética da decoración das casas burguesas, Boucher consideraba que o interiorismo influira formalmente no traxe feminino. O tapizado dos mobles, os tecidos das cortinaxes e as numerosas decoracións que estes traxes adoitaban ter (fruncidos, drapeados, borlas, lazos, cintas, pasamanerías, flecos, volantes…) fixeron da vestimenta e do interiorismo do fogar unha curiosa maridaxe.
Este vestido de paseo de cor mostaza e adornos de guarnición de pasamanería e encaixe móstranos un polisón, protagonista da marcada silueta feminina das últimas décadas do s. XIX.
O polisón é un armazón interior que abulta o vestido por detrás deixando a caída recta por diante. Chega para substituír á crinolina que resultaba incompatible coas novas necesidades de movilidade que impón a chegada do transporte público. Esta nova silueta establécese entorno a 1869 e durará ata 1889, evoluíndo en pequenos detalles formais nestes vinte anos.
O traxe feminino durante o período do polisón caracterízase polo corpo axustado: marcada cintura, mangas estreitas e faldas longas con sobrefaldas e drapeados. Proporcionaba á muller unha postura forzada ao camiñar que foi satíricamente comentada na prensa da época.
François Boucher, na súa Historia del traje en Occidente (1965) denominará á moda desta época estilo tapiceiro. Polo sentido decorativo da moda propia da época do polisón e o seu parecido coa estética da decoración das casas burguesas, Boucher consideraba que o interiorismo influira formalmente no traxe feminino. O tapizado dos mobles, os tecidos das cortinaxes e as numerosas decoracións que estes traxes adoitaban ter (fruncidos, drapeados, borlas, lazos, cintas, pasamanerías, flecos, volantes…) fixeron da vestimenta e do interiorismo do fogar unha curiosa maridaxe.
O abano, tal e como o coñecemos hoxe, é un instrumento de forma semicircular que serve para dar ou darse aire.
As referencias máis antigas ós abanos atopámolas en China, ao redor do ano 2697 a. C., en tempos do emperador Hsien Yuan. Gracias a distintas manifestacións artísticas, sabemos que estes instrumentos foron empregados polos exipcios, babilónicos, persas, gregos e romanos.
A difusión e popularización do abano como elemento de distinción, elegancia e coquetería feminina prodúcese entre os séculos XVII e XVIII, especialmente en Italia, Francia, España e Inglaterra. Isabel I de Inglaterra foi unha gran coleccionista de abanos, chegando a afirmar que era o único regalo que podía aceptar unha raíña.
Seguindo a súa tendencia, o uso do abano xeralizouse entre as mulleres de tódalas clases sociais, converténdose nun complemento imprescindible que servía, ademais de para a súa función orixinal, para ocultar ou amosar emocións, chegando a ser un instrumento de comunicación para as mulleres.
Na década de 1920 a forma dos abanos foi usada en papel nos restaurantes e clubes nocturnos para anunciar as súas sesións. Como vemos no caso dos abanos da colección Ana González-Moro, as plumas de aves eran un material habitual; tamén o eran o nácar, o carei, marfil ou madeira.
O abano, tal e como o coñecemos hoxe, é un instrumento de forma semicircular que serve para dar ou darse aire.
As referencias máis antigas ós abanos atopámolas en China, ao redor do ano 2697 a. C., en tempos do emperador Hsien Yuan. Gracias a distintas manifestacións artísticas, sabemos que estes instrumentos foron empregados polos exipcios, babilónicos, persas, gregos e romanos.
A difusión e popularización do abano como elemento de distinción, elegancia e coquetería feminina prodúcese entre os séculos XVII e XVIII, especialmente en Italia, Francia, España e Inglaterra. Isabel I de Inglaterra foi unha gran coleccionista de abanos, chegando a afirmar que era o único regalo que podía aceptar unha raíña.
Seguindo a súa tendencia, o uso do abano xeralizouse entre as mulleres de tódalas clases sociais, converténdose nun complemento imprescindible que servía, ademais de para a súa función orixinal, para ocultar ou amosar emocións, chegando a ser un instrumento de comunicación para as mulleres.
Na década de 1920 a forma dos abanos foi usada en papel nos restaurantes e clubes nocturnos para anunciar as súas sesións. Como vemos no caso dos abanos da colección Ana González-Moro, as plumas de aves eran un material habitual; tamén o eran o nácar, o carei, marfil ou madeira.
___
ABANOS
1900 - 1920.
Abanos feitos con plumas de aves, marfil e cuncha.
ABANOS
1900 - 1920.
Abanos feitos con plumas de aves, marfil e cuncha.
ROUPA DE SERVIZO
Os complexos cambios de indumentaria ao longo do día, as longas melenas que as mulleres tiñan que peitear pola noite e recoller artísticamente polo día, o axuste do corsé… Soamente no que atingue ás tarefas cotiás relacionadas coa toilette da muller burguesa, xa resultaba imprescindible a axuda dunha ou varias serventas. O servizo doméstico dábase por sentado en calquera fogar de clase alta durante o s. XIX e comezos do XX.
A mediados do s. XX, coa chegada dos electrodomésticos e a simplificación da indumentaria e os códigos sociais burgueses, o servizo desapareceu en numerosos fogares acomodados.
Gobernanta, doncela, mordomo, ama de cría; neste espazo de Vestir Épocas podemos ver distintos uniformes, datados entre 1900 e 1925. A vestimenta destes empregados estaba completamente codificada, identificando a tarefa de cada quen e reflictindo a fortuna e estatus social da familia para a que traballaban.
ROUPA DE SERVIZO
Os complexos cambios de indumentaria ao longo do día, as longas melenas que as mulleres tiñan que peitear pola noite e recoller artísticamente polo día, o axuste do corsé… Soamente no que atingue ás tarefas cotiás relacionadas coa toilette da muller burguesa, xa resultaba imprescindible a axuda dunha ou varias serventas. O servizo doméstico dábase por sentado en calquera fogar de clase alta durante o s. XIX e comezos do XX.
A mediados do s. XX, coa chegada dos electrodomésticos e a simplificación da indumentaria e os códigos sociais burgueses, o servizo desapareceu en numerosos fogares acomodados.
Gobernanta, doncela, mordomo, ama de cría; neste espazo de Vestir Épocas podemos ver distintos uniformes, datados entre 1900 e 1925. A vestimenta destes empregados estaba completamente codificada, identificando a tarefa de cada quen e reflictindo a fortuna e estatus social da familia para a que traballaban.
CORPO E SILUETA
Na sala de exposicións temporais do Museo de Belas Artes, atópase a sección Corpo e Silueta, onde podemos ver as prendas íntimas da colección Ana González-Moro. Moi poucas veces conservadas en tan boas condicións, resulta extraordinario contar con este amplo elenco de roupa interior, incluíndo pezas que representan prácticamente toda a centuria que abrangue a exposición Vestir Épocas.
Algunhas destas prendas están confeccionadas para protexer o corpo e moldealo, sen ser vistas; mentres que outras están pensadas para ser contempladas, xa sea en público como é o caso dos bañadores, como en privado como acontece coa lencería da segunda metade do s. XX.
Roupa íntima que nos fai pensar nun corpo feminino as veces aprisionado, outras sexualizado e outras cuberto pudorosamente dun xeito incómodo e pouco funcional. Na roupa interior vemos, máis que noutros atuendos, a evolución da silueta feminina, mais tamén a lectura social e política que en moitas ocasións se fixo do corpo da muller.
Estas delicadas pezas dialogan con distintas obras de arte nas que o espido é o tema principal; acompáñanse tamén dun vídeo, creado por Jesús Madriñán Fernández e Manuel Seoane Ferreiro, no que un home e unha muller desvístense dalgunhas das prendas aquí expostas.
CORPO E SILUETA
Na sala de exposicións temporais do Museo de Belas Artes, atópase a sección Corpo e Silueta, onde podemos ver as prendas íntimas da colección Ana González-Moro. Moi poucas veces conservadas en tan boas condicións, resulta extraordinario contar con este amplo elenco de roupa interior, incluíndo pezas que representan prácticamente toda a centuria que abrangue a exposición Vestir Épocas.
Algunhas destas prendas están confeccionadas para protexer o corpo e moldealo, sen ser vistas; mentres que outras están pensadas para ser contempladas, xa sea en público como é o caso dos bañadores, como en privado como acontece coa lencería da segunda metade do s. XX.
Roupa íntima que nos fai pensar nun corpo feminino as veces aprisionado, outras sexualizado e outras cuberto pudorosamente dun xeito incómodo e pouco funcional. Na roupa interior vemos, máis que noutros atuendos, a evolución da silueta feminina, mais tamén a lectura social e política que en moitas ocasións se fixo do corpo da muller.
Estas delicadas pezas dialogan con distintas obras de arte nas que o espido é o tema principal; acompáñanse tamén dun vídeo, creado por Jesús Madriñán Fernández e Manuel Seoane Ferreiro, no que un home e unha muller desvístense dalgunhas das prendas aquí expostas.
ROUPA DE VISITA E VIAXE
Neste espazo de Vestir Épocas preséntanse distintas vestimentas que foron confeccionadas para realizar dúas das actividades máis características da burguesía na segunda metade do s. XIX e as primeiras décadas do s. XX: a visita e a viaxe.
A roupa de visita tiña uns códigos específicos, condicionados polo protocolo que mulleres e homes debían manter nestas xuntanzas que acontecidas no interior dos fogares. Os traxes de visita da mostra, de entre 1860 e 1910, ilustran un período no que se enmarca o esplendor desta práctica social. Vestimentas de aspecto ecléctico onde vemos estruturas marcadas e tecidos de gran calidade en seda, veludo ou encaixe.
Na primavera e no verán a vida social realizábase ao exterior e a indumentaria debía ser máis fresca e cómoda. Enmarcados neste espazo adicado ao paisaxismo galego pintado ao plein air, podemos observar capas de viaxe, abrigos e conxuntos de paseo que nos amosan a estética internacional da Belle Époque.
ROUPA DE VISITA E VIAXE
Neste espazo de Vestir Épocas preséntanse distintas vestimentas que foron confeccionadas para realizar dúas das actividades máis características da burguesía na segunda metade do s. XIX e as primeiras décadas do s. XX: a visita e a viaxe.
A roupa de visita tiña uns códigos específicos, condicionados polo protocolo que mulleres e homes debían manter nestas xuntanzas que acontecidas no interior dos fogares. Os traxes de visita da mostra, de entre 1860 e 1910, ilustran un período no que se enmarca o esplendor desta práctica social. Vestimentas de aspecto ecléctico onde vemos estruturas marcadas e tecidos de gran calidade en seda, veludo ou encaixe.
Na primavera e no verán a vida social realizábase ao exterior e a indumentaria debía ser máis fresca e cómoda. Enmarcados neste espazo adicado ao paisaxismo galego pintado ao plein air, podemos observar capas de viaxe, abrigos e conxuntos de paseo que nos amosan a estética internacional da Belle Époque.
WUNDERKAMMER
Na Wunderkammer de Vestir Épocas atopámonos cun catálogo en orde alfabética onde teñen presencia algunhas das pezas máis curiosas da colección de Ana González-Moro.
Desde a A do abano que refrescaba ás mulleres de todas as condicións ata a Z da pel de “zorro” que envolvía os pescozos das damas acomodadas. Neste pedagóxico espazo atopámonos con pequenos accesorios e obxectos singulares que acompañarían aos atuendos que están presentes no resto das salas da exposición.
Luvas, bolsos “ridículos” e neceseres, abrigos de pel ou zapatos serán algúns dos complementos que se poderán ver na Wunderkammer. Nesta sección inclúense ademáis siluetas propias dos anos 40, un uniforme de neno futbolista de 1920 ou un polisón de 1880 -unha das pezas máis antigas e salientables da mostra-.
PEQUENAS PRINCIPALIDADES
O tocado será un dos elementos máis singulares da moda do período que abrangue a exposición Vestir Épocas, especialmente no caso feminino. O proceso de transformación do traxe da muller virá da man das mudanzas que adquirirá ao mesmo tempo o xeito de cubrir a cabeza.
O uso dos tocados non parece ter sido habitual ata o s. XIII, sendo os séculos XVIII e XIX, o momento de maior esplendor dos mesmos. A adecuación do sombreiro dependerá do traxe que se leve e do peiteado, mais tamén da época do ano e da idade do seu portador ou portadora.
O chapeu adoitaba compoñerse de tres partes: ala, copa e bandó. As posibles variacións na forma e tamaño destes tres elementos facía o repertorio dos sombreiros prácticamente infinito. A esta pluralidade de opcións colaborará tamén a súa decoración, que ía desde plumas, cunchas e flores ata encaixes e redecillas.
Gorros de pel, pajillas, mantillas e peinetas, redes para o cabelo, casquete, sombreiro de copa, sombreiro con pluma, chapeu de tipo borsalino, cloche de urdimbre vexetal, mantón de manila… Nesta sala pódese desfrutar de todo un elenco de “pequenas principalidades” que mellorarían e outorgarían un plus de elegancia á vestimenta de homes e mulleres.
PEQUENAS PRINCIPALIDADES
O tocado será un dos elementos máis singulares da moda do período que abrangue a exposición Vestir Épocas, especialmente no caso feminino. O proceso de transformación do traxe da muller virá da man das mudanzas que adquirirá ao mesmo tempo o xeito de cubrir a cabeza.
O uso dos tocados non parece ter sido habitual ata o s. XIII, sendo os séculos XVIII e XIX, o momento de maior esplendor dos mesmos. A adecuación do sombreiro dependerá do traxe que se leve e do peiteado, mais tamén da época do ano e da idade do seu portador ou portadora.
O chapeu adoitaba compoñerse de tres partes: ala, copa e bandó. As posibles variacións na forma e tamaño destes tres elementos facía o repertorio dos sombreiros prácticamente infinito. A esta pluralidade de opcións colaborará tamén a súa decoración, que ía desde plumas, cunchas e flores ata encaixes e redecillas.
Gorros de pel, pajillas, mantillas e peinetas, redes para o cabelo, casquete, sombreiro de copa, sombreiro con pluma, chapeu de tipo borsalino, cloche de urdimbre vexetal, mantón de manila… Nesta sala pódese desfrutar de todo un elenco de “pequenas principalidades” que mellorarían e outorgarían un plus de elegancia á vestimenta de homes e mulleres.
LOITO E RIGOR NO VESTIR
O século XIX caracterízase por unha imposición das cores escuras no armario masculino e unha maior variedade de cores e adornos no femino; a estes dous fenómenos chamouselle respectivamente desde a historiografía da moda: “a gran renuncia masculina” e “a gran derrota feminina”.
O vestir reflictiría unha realidade social na cal o home renuncia ó mundo das apariencias, adicándose á vida laboral e vestindo de xeito escuro e sobrio. A muller pola contra, relegada ao ámbito doméstico, representa o poder adquisitivo do seu esposo e familia a través da riqueza e a suntuosidade dos seus traxes. Na sala “Uniforme e loito, rigor no vestir” atopamos dúas excepcións desta situación.
Seguindo o exemplo da raíña Victoria de Inglaterra, estendéuse o costume de que tras a morte dun familiar ou cónxuxe, as mulleres se visen obrigadas a renunciar á vestimenta ornamentada e colorida para vestir de loito. Nun marco cronolóxico de 1900 a 1960, nesta sala podemos observar como as modas internacionais foron evoluíndo, mais sempre adaptándose ás necesidades e tradicións sociais.
Por outra banda, contamos con dous exemplos desa excepcional nota de cor do gardarroupa masculino desta época: os uniformes militares e gremiais.
LOITO E RIGOR NO VESTIR
O século XIX caracterízase por unha imposición das cores escuras no armario masculino e unha maior variedade de cores e adornos no femino; a estes dous fenómenos chamouselle respectivamente desde a historiografía da moda: “a gran renuncia masculina” e “a gran derrota feminina”.
O vestir reflictiría unha realidade social na cal o home renuncia ó mundo das apariencias, adicándose á vida laboral e vestindo de xeito escuro e sobrio. A muller pola contra, relegada ao ámbito doméstico, representa o poder adquisitivo do seu esposo e familia a través da riqueza e a suntuosidade dos seus traxes. Na sala “Uniforme e loito, rigor no vestir” atopamos dúas excepcións desta situación.
Seguindo o exemplo da raíña Victoria de Inglaterra, estendéuse o costume de que tras a morte dun familiar ou cónxuxe, as mulleres se visen obrigadas a renunciar á vestimenta ornamentada e colorida para vestir de loito. Nun marco cronolóxico de 1900 a 1960, nesta sala podemos observar como as modas internacionais foron evoluíndo, mais sempre adaptándose ás necesidades e tradicións sociais.
Por outra banda, contamos con dous exemplos desa excepcional nota de cor do gardarroupa masculino desta época: os uniformes militares e gremiais.
Os primeiros bañadores femininos foron semellantes ós dos homes; compostos por un vestido curto e pantalóns anchos. En Vestir Épocas podemos ver un exemplo feito en la, sendo este o tecido que mellor se adaptaba ao baño antes do desenvolvemento das primeiras fibras sintéticas.
Os primeiros bañadores femininos foron semellantes ós dos homes; compostos por un vestido curto e pantalóns anchos. En Vestir Épocas podemos ver un exemplo feito en la, sendo este o tecido que mellor se adaptaba ao baño antes do desenvolvemento das primeiras fibras sintéticas.
Retrato de Herminia Borrell (ca. 1930 - 1939). Elena Olmos
Retrato de Herminia Borrell (ca. 1930 - 1939). Elena Olmos
ROUPA DE BAÑO
ca. 1920
Os cambios nos traxes de baño producíronse por dúas razóns: o descubrimento de novos tecidos e o deporte. A comezos do século XX as mulleres participan con máis frecuencia en competicións deportivas, este feito repercutirá enormemente na evolución da moda feminina e no tabú de mostrar certas partes do corpo da muller.
Na mostra Vestir Épocas podemos ver traxes de baño da década de 1920. Algúns deles están confeccionados en punto mesturado con fibras sintéticas e elásticas, que viñan de ser inventadas en 1917. Estes bañadores deixaban ver boa parte do corpo, o que implicaba maior exposición aos raios solares. A pel morena comeza a ser vista como sinónimo de vida deportiva e de boa saúde.
Na cidade da Coruña unha das primeiras mulleres en deixarse ver en bañador foi Herminia Borrell, cuxo retrato está presente na colección do Museo de Belas Artes.
ROUPA DE BAÑO
ca. 1920
Os cambios nos traxes de baño producíronse por dúas razóns: o descubrimento de novos tecidos e o deporte. A comezos do século XX as mulleres participan con máis frecuencia en competicións deportivas, este feito repercutirá enormemente na evolución da moda feminina e no tabú de mostrar certas partes do corpo da muller.
Na mostra Vestir Épocas podemos ver traxes de baño da década de 1920. Algúns deles están confeccionados en punto mesturado con fibras sintéticas e elásticas, que viñan de ser inventadas en 1917. Estes bañadores deixaban ver boa parte do corpo, o que implicaba maior exposición aos raios solares. A pel morena comeza a ser vista como sinónimo de vida deportiva e de boa saúde.
Na cidade da Coruña unha das primeiras mulleres en deixarse ver en bañador foi Herminia Borrell, cuxo retrato está presente na colección do Museo de Belas Artes.
A mantilla aparece en numerosas obras de pintores españois do s. XIX e comezos do XX como foron Federico Madrazo, Joaquín Sorolla ou Julio Romero de Torres.
Na colección do Museo de Belas Artes da Coruña contamos co Retrato de María Teresa Losada y González de Villalaz, marquesa de Zarreal pintado por Fernando Álvarez de Sotomayor. Neste cadro, a mantilla que porta a retratada ten gran protagonismo e, xunto co abano, aparece como un elemento arquetípico da identidade española.
Na pintura desta época, as mulleres con veos e mantillas representaron un paradigma dunha visión castiza e idealizada de España.
A mantilla aparece en numerosas obras de pintores españois do s. XIX e comezos do XX como foron Federico Madrazo, Joaquín Sorolla ou Julio Romero de Torres.
Na colección do Museo de Belas Artes da Coruña contamos co Retrato de María Teresa Losada y González de Villalaz, marquesa de Zarreal pintado por Fernando Álvarez de Sotomayor. Neste cadro, a mantilla que porta a retratada ten gran protagonismo e, xunto co abano, aparece como un elemento arquetípico da identidade española.
Na pintura desta época, as mulleres con veos e mantillas representaron un paradigma dunha visión castiza e idealizada de España.
___
MARÍA TERESA LOSADA Y GONZÁLEZ DE VILLALAZ, MARQUESA DE ZARREAL
Fernando Álvarez de Sotomayor. 1917.
MARÍA TERESA LOSADA Y GONZÁLEZ DE VILLALAZ, MARQUESA DE ZARREAL
Fernando Álvarez de Sotomayor. 1917.
Nas cerimonias relixiosas a muller debía cubrir sempre a súa cabeza. Tocas, veos e mantillas de distintas lonxitudes e texidos servían para este fin. Algunhas destas pezas foron obxectos moi prezados que se herdaban de nais a fillas.
A mantilla foi un elemento esencial na indumentaria feminina española. Partindo do pano ou manto co que tradicionalmente a muller cubría a súa cabeza, evolucionou convertíndose nun elegante tocado. Frecuentemente o seu uso se complementaba cunha peineta. Empregábase habitualmente nas festas de Semana Santa, o Corpus ou noutras celebracións relixiosas como vodas e bautizos.
No século XVII era habitual empregar a mantilla de encaixe como prenda distinguida, mais o seu uso non se xeneralizou entre as mulleres da burguesía e a nobreza ata finais de dita centuria. Deixou de empregarse durante a Belle Époque, recuperándose décadas despois con creadores como Cristóbal Balenciaga.
Nas cerimonias relixiosas a muller debía cubrir sempre a súa cabeza. Tocas, veos e mantillas de distintas lonxitudes e texidos servían para este fin. Algunhas destas pezas foron obxectos moi prezados que se herdaban de nais a fillas.
A mantilla foi un elemento esencial na indumentaria feminina española. Partindo do pano ou manto co que tradicionalmente a muller cubría a súa cabeza, evolucionou convertíndose nun elegante tocado. Frecuentemente o seu uso se complementaba cunha peineta. Empregábase habitualmente nas festas de Semana Santa, o Corpus ou noutras celebracións relixiosas como vodas e bautizos.
No século XVII era habitual empregar a mantilla de encaixe como prenda distinguida, mais o seu uso non se xeneralizou entre as mulleres da burguesía e a nobreza ata finais de dita centuria. Deixou de empregarse durante a Belle Époque, recuperándose décadas despois con creadores como Cristóbal Balenciaga.
___
VEOS E MANTILLAS
ca. 1920 - 1930.
VEOS E MANTILLAS
ca. 1920 - 1930.
O corsé é o elemento principal da roupa interior feminina durante todo o século XIX e comezos do s. XX. A súa importancia reside en que outorga ao corpo da muller a característica “cintura de vespa”. Os primeiros corsés estaban feitos de telas luxosas como seda ou satén; montadas sobre ballenas, aceiro ou celuloide. Mais pouco a pouco foron comercializándose a prezos asequibles convertindo o corsé nunha prenda imprescindible no día a día das mulleres de tódalas condicións sociais.
O exemplo exposto en Vestir Épocas data de 1900, coincidindo coas ideas hixienistas que levaron a un deseño de corsé máis respetuoso coa silueta feminina, tratando de minimizar os problemas de saúde que causaban ás súas portadoras. Entre estes problemas destacaban: compresión dos órganos, malformación das costelas, trastornos respiratorios, anemia ou clorosis.
“En este último extremo hay que confesar que no falta razón a los higienistas. El afán de parecer bellas ha llevado a lamentables extravíos estrujando el cuerpo y sacando los órganos de su sitio para cambiar la línea. El cuerpo pespunteado de Catalina de Médicis, que le servía de corsé, era una terrible armadura de madera, de hueso o de metal inflexible; y como curiosa máquina de martirio, puede citarse el corsé de nuestras aldeanas de Galicia, con sus cierres de madera, capaces de entablillar el cuerpo”.
O corsé é o elemento principal da roupa interior feminina durante todo o século XIX e comezos do s. XX. A súa importancia reside en que outorga ao corpo da muller a característica “cintura de vespa”. Os primeiros corsés estaban feitos de telas luxosas como seda ou satén; montadas sobre ballenas, aceiro ou celuloide. Mais pouco a pouco foron comercializándose a prezos asequibles convertindo o corsé nunha prenda imprescindible no día a día das mulleres de tódalas condicións sociais.
O exemplo exposto en Vestir Épocas data de 1900, coincidindo coas ideas hixienistas que levaron a un deseño de corsé máis respetuoso coa silueta feminina, tratando de minimizar os problemas de saúde que causaban ás súas portadoras. Entre estes problemas destacaban: compresión dos órganos, malformación das costelas, trastornos respiratorios, anemia ou clorosis.
“En este último extremo hay que confesar que no falta razón a los higienistas. El afán de parecer bellas ha llevado a lamentables extravíos estrujando el cuerpo y sacando los órganos de su sitio para cambiar la línea. El cuerpo pespunteado de Catalina de Médicis, que le servía de corsé, era una terrible armadura de madera, de hueso o de metal inflexible; y como curiosa máquina de martirio, puede citarse el corsé de nuestras aldeanas de Galicia, con sus cierres de madera, capaces de entablillar el cuerpo”.
___
CORSÉ
1900. Seda, algodón, baleas.
CORSÉ
1900. Seda, algodón, baleas.
O termo kimono significa “cousa para usar” e foi unha prenda presente no vestiario xaponés desde o século V. Está formado por unha túnica en forma de T coas mangas cadradas e o corpo rectangular e por unha faixa denominada “obi”. A túnica realízase dunha soa peza, de seda ou algodón, e se axusta ao corpo da persoa envolvéndoa. Actualmente en Xapón continúa a empregarse o kimono como o traxe tradicional ou cerimonial.
Foron os deseñadores franceses os que arredor de 1910 comezaron a deseñar abrigos e vestidos inspirados nos kimonos; o corte xaponés estará presente en distintos deseños de moda ó longo do s. XX.
Os kimonos presentes na exposición Vestir Épocas mostran o gusto orientalizante propio da época. Este tipo de prenda foi empregada por algunhas mulleres modernas da burguesía a modo de bata; e é que a muller tiña que cumprir coa etiqueta e a elegancia tamén no ámbito privado. Nestes exemplos observamos como fronte a moda occidental que “doma” o corpo o orientalismo “fala” con el, deixando espazo entre a pel e os tecidos.
O termo kimono significa “cousa para usar” e foi unha prenda presente no vestiario xaponés desde o século V. Está formado por unha túnica en forma de T coas mangas cadradas e o corpo rectangular e por unha faixa denominada “obi”. A túnica realízase dunha soa peza, de seda ou algodón, e se axusta ao corpo da persoa envolvéndoa. Actualmente en Xapón continúa a empregarse o kimono como o traxe tradicional ou cerimonial.
Foron os deseñadores franceses os que arredor de 1910 comezaron a deseñar abrigos e vestidos inspirados nos kimonos; o corte xaponés estará presente en distintos deseños de moda ó longo do s. XX.
Os kimonos presentes na exposición Vestir Épocas mostran o gusto orientalizante propio da época. Este tipo de prenda foi empregada por algunhas mulleres modernas da burguesía a modo de bata; e é que a muller tiña que cumprir coa etiqueta e a elegancia tamén no ámbito privado. Nestes exemplos observamos como fronte a moda occidental que “doma” o corpo o orientalismo “fala” con el, deixando espazo entre a pel e os tecidos.
___
KIMONOS
1894. Seda bordada con motivos costumistas e florais.
KIMONOS
1894. Seda bordada con motivos costumistas e florais.
Durante o século XIX e comezos do XX, unha das formas máis características da vida social das clases acomodadas foron as visitas. A burguesía transcurriu nun ir e vir da casa propia á allea nun artificioso protocolo que hoxe nos parecería esaxeradamente estricto. Calquera persoa con aspiracións sociais debía coñecer a etiqueta axeitada para cada tipo de visita, xa que na sociedade burguesa ser moi visitado era un signo de estatus.
Aínda que as visitas eran realizadas tanto por homes como por mulleres, foron un dos únicos fenómenos sociais controlados polas damas. Eran elas as que mellor coñecían os detalles da etiqueta e as que decidían os días de visita e de recepción. O habitual era realizar as visitas no inverno, a partires do mes de xaneiro; en horario de tres a sete da tarde. Nestas xuntanzas intercambiábanse noticias do día a día e se falaba de acontecementos sociais, aínda que moitas veces estas charlas derivaban en chismorreos.
O atuendo máis empregado polas mulleres como traxe de visita foi o traxe sastre; este resultaba especialmente útil pola súa versatilidade e por tratarse dunha vestimenta máis atemporal. Malia isto, en Vestir Épocas os traxes de visita responden a outras tipoloxías nas que as distintas tendencias da moda móstranse de xeito destacado.
Na colección de Ana González-Moro, con traxes de visita enmarcados entre 1860 e 1900, observamos exemplos con distintas siluetas e cortes que mostran unha evolución na moda de visita feminina do fin de século. Aínda que estes atuendos adoitaban ser sinxelos, vemos como algúns deles están decorados con guarnicións, bordados, encaixes, volantes e mesmo pintura en tela; animando enormemente o aspecto destes traxes.
Durante o século XIX e comezos do XX, unha das formas máis características da vida social das clases acomodadas foron as visitas. A burguesía transcurriu nun ir e vir da casa propia á allea nun artificioso protocolo que hoxe nos parecería esaxeradamente estricto. Calquera persoa con aspiracións sociais debía coñecer a etiqueta axeitada para cada tipo de visita, xa que na sociedade burguesa ser moi visitado era un signo de estatus.
Aínda que as visitas eran realizadas tanto por homes como por mulleres, foron un dos únicos fenómenos sociais controlados polas damas. Eran elas as que mellor coñecían os detalles da etiqueta e as que decidían os días de visita e de recepción. O habitual era realizar as visitas no inverno, a partires do mes de xaneiro; en horario de tres a sete da tarde. Nestas xuntanzas intercambiábanse noticias do día a día e se falaba de acontecementos sociais, aínda que moitas veces estas charlas derivaban en chismorreos.
O atuendo máis empregado polas mulleres como traxe de visita foi o traxe sastre; este resultaba especialmente útil pola súa versatilidade e por tratarse dunha vestimenta máis atemporal. Malia isto, en Vestir Épocas os traxes de visita responden a outras tipoloxías nas que as distintas tendencias da moda móstranse de xeito destacado. Na colección de Ana González-Moro, con traxes de visita enmarcados entre 1860 e 1900, observamos exemplos con distintas siluetas e cortes que mostran unha evolución na moda de visita feminina do fin de século. Aínda que estes atuendos adoitaban ser sinxelos, vemos como algúns deles están decorados con guarnicións, bordados, encaixes, volantes e mesmo pintura en tela; animando enormemente o aspecto destes traxes.
___
CONXUNTOS DE PASEO
ca. 1907.
CONXUNTOS DE PASEO
ca. 1907.
Os cambios na moda feminina de comezos do s. XX, centrárase na desaparición paulatina e definitiva dos distintos instrumentos que durante a centuria anterior se empregaran para dar volume ás saias. Esta transformación cara unha vestimenta máis racional irá da man dun cambio no papel da muller e na visión das feminidades.
Xurde no período coñecido como Belle Époque, un novo ideal feminino que coñeceremos como “Nova Muller” (“New Woman”). Agora as donas xa non soamente tiñan que ser esposas e nais, senón que podían exercer unha profesión que lles permitise ser independentes. O ideal de beleza tamén mudará; as mulleres non se valorarán exclusivamente pola súa apariencia física xa que a vida interior e a beleza de espírito terá igual importancia.
Dentro deste contexto nace o fenómeno do paseo, que cumpría coas prescripcións hixiénicas recomendadas na época. As mulleres burguesas empezarán a pasear polas cidades e pola natureza como unha actividade de lecer e precisarán un atuendo axeitado. Os vestidos de paseo, tamén coñecidos como “vestidos de mañana”, estaban pensados para facilitar o movemento das damas nos seus paseos matinais. Eran atuendos sinxelos, frescos e cómodos, confeccionados habitualmente en teas claras. Especialmente indicados para o verán, estes vestidos de paseo os levaban as mulleres máis novas.
Nos traxes de paseo de Vestir Épocas observamos esa silueta máis natural. As cinturas se presentan liberadas e a caída orgánica da saia tende á forma de campá ou de flor. As mangas son de formas diversas, mais sempre en armonía coas saias. A pesares da súa sinxeleza, estes vestidos non renuncian a encaixes, volantes e bordados. Están feitos en batista de algodón con puntilla.
Os cambios na moda feminina de comezos do s. XX, centrárase na desaparición paulatina e definitiva dos distintos instrumentos que durante a centuria anterior se empregaran para dar volume ás saias. Esta transformación cara unha vestimenta máis racional irá da man dun cambio no papel da muller e na visión das feminidades.
Xurde no período coñecido como Belle Époque, un novo ideal feminino que coñeceremos como “Nova Muller” (“New Woman”). Agora as donas xa non soamente tiñan que ser esposas e nais, senón que podían exercer unha profesión que lles permitise ser independentes. O ideal de beleza tamén mudará; as mulleres non se valorarán exclusivamente pola súa apariencia física xa que a vida interior e a beleza de espírito terá igual importancia.
Dentro deste contexto nace o fenómeno do paseo, que cumpría coas prescripcións hixiénicas recomendadas na época. As mulleres burguesas empezarán a pasear polas cidades e pola natureza como unha actividade de lecer e precisarán un atuendo axeitado. Os vestidos de paseo, tamén coñecidos como “vestidos de mañana”, estaban pensados para facilitar o movemento das damas nos seus paseos matinais. Eran atuendos sinxelos, frescos e cómodos, confeccionados habitualmente en teas claras. Especialmente indicados para o verán, estes vestidos de paseo os levaban as mulleres máis novas.
Nos traxes de paseo de Vestir Épocas observamos esa silueta máis natural. As cinturas se presentan liberadas e a caída orgánica da saia tende á forma de campá ou de flor. As mangas son de formas diversas, mais sempre en armonía coas saias. A pesares da súa sinxeleza, estes vestidos non renuncian a encaixes, volantes e bordados. Están feitos en batista de algodón con puntilla.
Nos anos que abrangue a exposición Vestir Épocas, estableceuse unha gran variedade de prendas de abrigo. Boleiros, chaquetas, levitas, sobretodos, esclavinas, estolas, echarpes ou chales foron algunhas das tipoloxías que máis habitualmente se observaban polas rúas das cidades.
Unha das prendas de abrigo máis empregada nas viaxes foron as capas, que permitían gran comodidade. Empregadas tanto por homes como por mulleres, convertíronse nun símbolo de elegancia. Esta prenda típicamente española volvería a poñerse de tendencia durante o século XX, cando a moda de inspiración orientalizante inflúa na vestimenta occidental.
Na mostra Vestir épocas vemos unha colección extraordinaria de capas curtas, confeccionadas en distintos texidos e con decoracións como volantes, bordados ou boas de plumas.
Nos anos que abrangue a exposición Vestir Épocas, estableceuse unha gran variedade de prendas de abrigo. Boleiros, chaquetas, levitas, sobretodos, esclavinas, estolas, echarpes ou chales foron algunhas das tipoloxías que máis habitualmente se observaban polas rúas das cidades.
Unha das prendas de abrigo máis empregada nas viaxes foron as capas, que permitían gran comodidade. Empregadas tanto por homes como por mulleres, convertíronse nun símbolo de elegancia. Esta prenda típicamente española volvería a poñerse de tendencia durante o século XX, cando a moda de inspiración orientalizante inflúa na vestimenta occidental.
Na mostra Vestir épocas vemos unha colección extraordinaria de capas curtas, confeccionadas en distintos texidos e con decoracións como volantes, bordados ou boas de plumas.
___
CAPAS DE VIAXE E PASEO
ca. 1880.
CAPAS DE VIAXE E PASEO
ca. 1880.
A orixe da posta de longo enmárcase no reinado de Isabel I de Inglaterra, quen comezou a tradición de anunciar e presentar formalmente ás rapazas da alta sociedade que se atopaban en idade casadeira. A cerimonia acadou a súa forma actual tres séculos despois, da man da raíña Victoria, cando as debutantes se vestiron de branco e comezaron a facer a reverencia. As rapazas victorianas permanecían na casa ata os 18 anos, tras a súa presentación formal, estaba socialmente aceptado que se visen en público cun home e que comezasen unha relación amorosa.
Este ritual foise estendendo por Europa e América e, paseniñamente, clases sociais que non pertencían á nobleza foron participando nela. Así, esta celebración marca o paso da adolescencia á vida adulta na que mozos e mozas se presentan á sociedade na que van participar daquelas actividades antes reservadas para os seus maiores. Estes “debuts” adoitaban facerse cando os xoves tiñan quince ou dezaséis anos. A finalidade principal destes actos era a de crear relacións entre as clases máis acomodadas e así manter vínculos sociais como poden ser as relacións laborais, comerciais e, no caso feminino, os enlaces amorosos. Para a muller a posta de longo era un xeito de sinalar que a debutante estaba preparada para asumir o novo rol que a sociedade lle tiña asignado: o de casar e formar unha familia.
O branco é a cor predominante nos vestidos de posta de longo. Na mostra Vestir Épocas destaca o traxe confeccionado en tul e bordado con brillantes, perlas e abelorios. Este vestido de 1960 ten un corte princesa e é testemuña da influenza que a silueta new look de Dior tivo na moda occidental feminina.
Fotografias: Traxe branco de Posta de Longo (1960)
A orixe da posta de longo enmárcase no reinado de Isabel I de Inglaterra, quen comezou a tradición de anunciar e presentar formalmente ás rapazas da alta sociedade que se atopaban en idade casadeira. A cerimonia acadou a súa forma actual tres séculos despois, da man da raíña Victoria, cando as debutantes se vestiron de branco e comezaron a facer a reverencia. As rapazas victorianas permanecían na casa ata os 18 anos, tras a súa presentación formal, estaba socialmente aceptado que se visen en público cun home e que comezasen unha relación amorosa.
Este ritual foise estendendo por Europa e América e, paseniñamente, clases sociais que non pertencían á nobleza foron participando nela. Así, esta celebración marca o paso da adolescencia á vida adulta na que mozos e mozas se presentan á sociedade na que van participar daquelas actividades antes reservadas para os seus maiores. Estes “debuts” adoitaban facerse cando os xoves tiñan quince ou dezaséis anos. A finalidade principal destes actos era a de crear relacións entre as clases máis acomodadas e así manter vínculos sociais como poden ser as relacións laborais, comerciais e, no caso feminino, os enlaces amorosos. Para a muller a posta de longo era un xeito de sinalar que a debutante estaba preparada para asumir o novo rol que a sociedade lle tiña asignado: o de casar e formar unha familia.
O branco é a cor predominante nos vestidos de posta de longo. Na mostra Vestir Épocas destaca o traxe confeccionado en tul e bordado con brillantes, perlas e abelorios. Este vestido de 1960 ten un corte princesa e é testemuña da influenza que a silueta new look de Dior tivo na moda occidental feminina.
Fotografias: Traxe branco de Posta de Longo (1960)
A afección polos balnearios e os baños no mar xurdiu a comezos do s. XIX e a mediados desta centuria o costume xa estaba ben asentado. Respaldado polas prescricións dos médicos, nun primeiro momento as bañistas soamente se mergullaban na auga, sen nadar. Foi neste contexto no que se comezaron a deseñar os primeiros traxes de baño.
As familias adiñeiradas pasaban as súas vacacións en localidades costeiras onde se construiran balnearios. Nestes lugares veremos bañistas de clase social alta que pasaban alí o seu tempo de lecer e tamén persoas máis humildes que buscaban as propiedades saudables deste novo hábito.
Nesta época as denominadas “catalinas” desprazábanse á cidade da Coruña entre xuño e setembro para bañarse no areal de Riazor. Estas mulleres do rural recibiron este nome por aloxarse en hostais da rúa de Santa Catalina.
Fotos: Praia de Riazor (1925-1930). Galiciana. Arquivo Dixital de Galicia
A afección polos balnearios e os baños no mar xurdiu a comezos do s. XIX e a mediados desta centuria o costume xa estaba ben asentado. Respaldado polas prescricións dos médicos, nun primeiro momento as bañistas soamente se mergullaban na auga, sen nadar. Foi neste contexto no que se comezaron a deseñar os primeiros traxes de baño.
As familias adiñeiradas pasaban as súas vacacións en localidades costeiras onde se construiran balnearios. Nestes lugares veremos bañistas de clase social alta que pasaban alí o seu tempo de lecer e tamén persoas máis humildes que buscaban as propiedades saudables deste novo hábito.
Nesta época as denominadas “catalinas” desprazábanse á cidade da Coruña entre xuño e setembro para bañarse no areal de Riazor. Estas mulleres do rural recibiron este nome por aloxarse en hostais da rúa de Santa Catalina.
Fotos: Praia de Riazor (1925-1930). Galiciana. Arquivo Dixital de Galicia
O traxe de noiva ten un papel importante no mundo da moda e da alta costura. Estes vestidos son símbolo da tradición e os costumes, resultando testemuñas dos cambios sociais, culturais, familiares e tecnolóxicos.
Foi a raiña Victoria de Inglaterra a primeira en empregar a cor branca para casarse. Fíxoo en 1840 cun traxe de satén natural e un chamativo veo; quería apoiar a industria inglesa dos encaixes. Pouco tempo despois, Eugenia de Montijo empleou na súa voda con Napoleón III un vestido de veludo branco con veo.
O significado da cor branca na indumentaria foi evoluíndo ao longo do tempo, pois a comezos do século XX non representaba tanto a pureza da dama coma o seu poder e riqueza. Coco Chanel empleouno como símbolo da inocencia e a elegancia e, máis adiante, a industria de Hollywood usou o branco como icona de glamour e luxo.
Xeralmente, os vestidos de noiva son os mellor conservados nas coleccións e nos fogares polo gran apego que se lles ten. A mostra Vestir Épocas conta con numerosos vestidos de distintas épocas que rexistran os cambios na silueta feminina da primeira metade do s. XX. Con eles podemos ver a evolución dos traxes de noiva das clases acomodadas, xa que hai que recordar que as mulleres de clase máis humilde adoitaban casarse nesta época de cor de negro.
O traxe de noiva ten un papel importante no mundo da moda e da alta costura. Estes vestidos son símbolo da tradición e os costumes, resultando testemuñas dos cambios sociais, culturais, familiares e tecnolóxicos.
Foi a raiña Victoria de Inglaterra a primeira en empregar a cor branca para casarse. Fíxoo en 1840 cun traxe de satén natural e un chamativo veo; quería apoiar a industria inglesa dos encaixes. Pouco tempo despois, Eugenia de Montijo empleou na súa voda con Napoleón III un vestido de veludo branco con veo.
O significado da cor branca na indumentaria foi evoluíndo ao longo do tempo, pois a comezos do século XX non representaba tanto a pureza da dama coma o seu poder e riqueza. Coco Chanel empleouno como símbolo da inocencia e a elegancia e, máis adiante, a industria de Hollywood usou o branco como icona de glamour e luxo.
Xeralmente, os vestidos de noiva son os mellor conservados nas coleccións e nos fogares polo gran apego que se lles ten. A mostra Vestir Épocas conta con numerosos vestidos de distintas épocas que rexistran os cambios na silueta feminina da primeira metade do s. XX. Con eles podemos ver a evolución dos traxes de noiva das clases acomodadas, xa que hai que recordar que as mulleres de clase máis humilde adoitaban casarse nesta época de cor de negro.
___
CONXUNTO DE VESTIDOS DE NOIVA
CONXUNTO DE VESTIDOS DE NOIVA
Nos anos 50 os traxes xastre, que desde a I Guerra Mundial se converteran nunha parte esencial do armario da muller, acadaron novas formas gracias a innovadores deseñadores como Balenciaga ou Charles James. Fronte ás liñas arquitectónicas e esculturais que predominaban no momento, propostas como a do famoso vestido saco de Balenciaga, folgado e recto, mudaron a moda e anunciaron as siluetas que se popularizarían na década de 1960.
Nos seus vestidos, Balenciaga renunciou ás ombreiras e ás formas cadradas, creando chaquetas con ombros redondeados, detalle que podemos observar neste conxunto da colección de Ana González-Moro e que estaría inspirado no estilo do modisto español.
Realizado nun tafetá de cadros grandes e escuros, o traxe de festa leva un pregado no fronte e segue a moi innovadora silueta chamada globo ou larva. Adoitaba acompañarse de tocado con pluma e redecilla.
Nos anos 50 os traxes xastre, que desde a I Guerra Mundial se converteran nunha parte esencial do armario da muller, acadaron novas formas gracias a innovadores deseñadores como Balenciaga ou Charles James. Fronte ás liñas arquitectónicas e esculturais que predominaban no momento, propostas como a do famoso vestido saco de Balenciaga, folgado e recto, mudaron a moda e anunciaron as siluetas que se popularizarían na década de 1960.
Nos seus vestidos, Balenciaga renunciou ás ombreiras e ás formas cadradas, creando chaquetas con ombros redondeados, detalle que podemos observar neste conxunto da colección de Ana González-Moro e que estaría inspirado no estilo do modisto español.
Realizado nun tafetá de cadros grandes e escuros, o traxe de festa leva un pregado no fronte e segue a moi innovadora silueta chamada globo ou larva. Adoitaba acompañarse de tocado con pluma e redecilla.
___
CONXUNTO DE ABRIGO E VESTIDO
1950
CONXUNTO DE ABRIGO E VESTIDO
1950
___
LOITO FEMININO
Corpo, camisa, fichú e saia. 1900
LOITO FEMININO
Corpo, camisa, fichú e saia. 1900
A indumentaria de loito é un símbolo de dor cunha proxección social regulada que foi modificada ao longo da historia. O uso da cor negra no vestiario con este significado xeralizouse en 1861, pola decisión da raíña Victoria de Inglaterra de vestir de negro logo do pasamento do seu marido, o príncipe Alberto.
En España tivo moita influencia sobre a moda do momento o uso do loito por parte da raíña María Cristina, que o vestiu polo falecemento de Alfonso XII, mantendo o loito nas fotografías e nos retratos pictóricos que se fixeron dela.
Tanto nos traxes da raíña coma neste vestido de Vestir Épocas, os adornos son bordados; pero nunca con tecidos brillantes ou excesiva decoración, por considerarse pouco rigoroso.
Fotografía:Vestido de rúa negro (1900)
A indumentaria de loito é un símbolo de dor cunha proxección social regulada que foi modificada ao longo da historia. O uso da cor negra no vestiario con este significado xeralizouse en 1861, pola decisión da raíña Victoria de Inglaterra de vestir de negro logo do pasamento do seu marido, o príncipe Alberto.
En España tivo moita influencia sobre a moda do momento o uso do loito por parte da raíña María Cristina, que o vestiu polo falecemento de Alfonso XII, mantendo o loito nas fotografías e nos retratos pictóricos que se fixeron dela.
Tanto nos traxes da raíña coma neste vestido de Vestir Épocas, os adornos son bordados; pero nunca con tecidos brillantes ou excesiva decoración, por considerarse pouco rigoroso.
Fotografía:Vestido de rúa negro (1900)
Os uniformes militares e gremiais aparecen a finais do século XVII e consolídanse ó longo dos séculos XVIII, XIX e XX coma unha característica inherente ás institucións que representan.
Os uniformes proporcionan unha importante información sobre quen o viste para aqueles que entenden os códigos do colorido, insignias, distintivos, emblemas e divisas que vemos neles.
Neste exemplo da colección de Ana González-Moro observamos un traxe de diplomático español, con etiqueta “Fajardo. Madrid”. Leva la, guarnicións, raso, alogodón e plumas. A cor, as guarnicións e as plumas mostran ese deseño de fantasía e cor que non terían lugar noutros exemplos de vestiario masculino.
Fotografía: Uniforme (1916)
Os uniformes militares e gremiais aparecen a finais do século XVII e consolídanse ó longo dos séculos XVIII, XIX e XX coma unha característica inherente ás institucións que representan.
Os uniformes proporcionan unha importante información sobre quen o viste para aqueles que entenden os códigos do colorido, insignias, distintivos, emblemas e divisas que vemos neles.
Neste exemplo da colección de Ana González-Moro observamos un traxe de diplomático español, con etiqueta “Fajardo. Madrid”. Leva la, guarnicións, raso, alogodón e plumas. A cor, as guarnicións e as plumas mostran ese deseño de fantasía e cor que non terían lugar noutros exemplos de vestiario masculino.
Fotografía: Uniforme (1916)
___
LOITO FEMININO
Vestido larva ou saco (1960)
Traxe de seda, organdí e macramé
___
LOITO FEMININO
Vestido larva ou saco (1960)
Traxe de seda, organdí e macramé
“Todo empezou naquelas tardes na casa da miña avoa María Cuervo Núñez, cando de nenas, para entretérmonos, abriamos a hucha onde gardaba traxes, chapeus, abanos, todos marabillosos e cada un cunha orixe e unha historia que narrar. Ela contábanos por que moitos daqueles traxes, a pesar dos anos, estaban practicamente novos. Miraba para nós con tristeza e dicíanos: “o loito, o maldito loito”. Detestaba o negro, naquela época en que, cando morría alguén da familia, desde as nenas aos adultos tiñan que gardar loito durante anos. Era moi duro para unha moza renunciar a levar aqueles preciosos vestidos, e mirabamos para ela abraiadas cando nos dicía: “Cando eu morra non quero que ninguén vista de negro”. E cumprímolo.”
Palabras de Ana Mª González-Moro Vela, extraídas do catálogo “VESTIR ÉPOCAS 1860 - 1960. A colección Ana González-Moro” no Museo de Belas Artes da Coruña
O loito vestíase despois do pasamento do cónxuxe ou dun familiar e entedíase coma unha cor introspectiva que amosaba respecto, seriedade, rigor e duelo. A pesares de que moitas mulleres, coma a avoa de Ana González-Moro, o detestaban, tiveron que pasar moitos anos para rematar con este costume; reducíndose na actualidade soamente ao día do funeral.
Estar de loito non implicaba únicamente vestir de negro, senon que tamén tiña repercusións na vida das persoas. As rapazas non podían cantar, bailar, mocear ou divertirse nas romarías ou festas.
Para as mulleres de clase acomodada o loito supoñía deixar de usar os traxes coloridos para vestir prendas exclusivamente negras; mais no caso das mulleres de clase popular, que contaban con moita menos variedade de roupa, víanse obrigadas a tinguir irreversiblemente as poucas prendas que tiñan.
O vestido larva ou saco, cunha silueta desestruturada inspirada nos deseños de Balenciaga, amosa como a pesares de levar loito seguíanse as modas internacionais, aínda que sempre cun sentimento de decoro.
“Todo empezou naquelas tardes na casa da miña avoa María Cuervo Núñez, cando de nenas, para entretérmonos, abriamos a hucha onde gardaba traxes, chapeus, abanos, todos marabillosos e cada un cunha orixe e unha historia que narrar. Ela contábanos por que moitos daqueles traxes, a pesar dos anos, estaban practicamente novos. Miraba para nós con tristeza e dicíanos: “o loito, o maldito loito”. Detestaba o negro, naquela época en que, cando morría alguén da familia, desde as nenas aos adultos tiñan que gardar loito durante anos. Era moi duro para unha moza renunciar a levar aqueles preciosos vestidos, e mirabamos para ela abraiadas cando nos dicía: “Cando eu morra non quero que ninguén vista de negro”. E cumprímolo.”
Palabras de Ana Mª González-Moro Vela, extraídas do catálogo “VESTIR ÉPOCAS 1860 - 1960. A colección Ana González-Moro” no Museo de Belas Artes da Coruña
O loito vestíase despois do pasamento do cónxuxe ou dun familiar e entedíase coma unha cor introspectiva que amosaba respecto, seriedade, rigor e duelo. A pesares de que moitas mulleres, coma a avoa de Ana González-Moro, o detestaban, tiveron que pasar moitos anos para rematar con este costume; reducíndose na actualidade soamente ao día do funeral.
Estar de loito non implicaba únicamente vestir de negro, senon que tamén tiña repercusións na vida das persoas. As rapazas non podían cantar, bailar, mocear ou divertirse nas romarías ou festas.
Para as mulleres de clase acomodada o loito supoñía deixar de usar os traxes coloridos para vestir prendas exclusivamente negras; mais no caso das mulleres de clase popular, que contaban con moita menos variedade de roupa, víanse obrigadas a tinguir irreversiblemente as poucas prendas que tiñan.
O vestido larva ou saco, cunha silueta desestruturada inspirada nos deseños de Balenciaga, amosa como a pesares de levar loito seguíanse as modas internacionais, aínda que sempre cun sentimento de decoro.
___
LOITO FEMININO
Vestido larva ou saco (1960)
Traxe de seda, organdí e macramé
___
LOITO FEMININO
Vestido larva ou saco (1960)
Traxe de seda, organdí e macramé
“Todo empezou naquelas tardes na casa da miña avoa María Cuervo Núñez, cando de nenas, para entretérmonos, abriamos a hucha onde gardaba traxes, chapeus, abanos, todos marabillosos e cada un cunha orixe e unha historia que narrar. Ela contábanos por que moitos daqueles traxes, a pesar dos anos, estaban practicamente novos. Miraba para nós con tristeza e dicíanos: “o loito, o maldito loito”. Detestaba o negro, naquela época en que, cando morría alguén da familia, desde as nenas aos adultos tiñan que gardar loito durante anos. Era moi duro para unha moza renunciar a levar aqueles preciosos vestidos, e mirabamos para ela abraiadas cando nos dicía: “Cando eu morra non quero que ninguén vista de negro”. E cumprímolo.”
Palabras de Ana Mª González-Moro Vela, extraídas do catálogo “VESTIR ÉPOCAS 1860 - 1960. A colección Ana González-Moro” no Museo de Belas Artes da Coruña
O loito vestíase despois do pasamento do cónxuxe ou dun familiar e entedíase coma unha cor introspectiva que amosaba respecto, seriedade, rigor e duelo. A pesares de que moitas mulleres, coma a avoa de Ana González-Moro, o detestaban, tiveron que pasar moitos anos para rematar con este costume; reducíndose na actualidade soamente ao día do funeral.
Estar de loito non implicaba únicamente vestir de negro, senon que tamén tiña repercusións na vida das persoas. As rapazas non podían cantar, bailar, mocear ou divertirse nas romarías ou festas.
Para as mulleres de clase acomodada o loito supoñía deixar de usar os traxes coloridos para vestir prendas exclusivamente negras; mais no caso das mulleres de clase popular, que contaban con moita menos variedade de roupa, víanse obrigadas a tinguir irreversiblemente as poucas prendas que tiñan.
O vestido larva ou saco, cunha silueta desestruturada inspirada nos deseños de Balenciaga, amosa como a pesares de levar loito seguíanse as modas internacionais, aínda que sempre cun sentimento de decoro.
“Todo empezou naquelas tardes na casa da miña avoa María Cuervo Núñez, cando de nenas, para entretérmonos, abriamos a hucha onde gardaba traxes, chapeus, abanos, todos marabillosos e cada un cunha orixe e unha historia que narrar. Ela contábanos por que moitos daqueles traxes, a pesar dos anos, estaban practicamente novos. Miraba para nós con tristeza e dicíanos: “o loito, o maldito loito”. Detestaba o negro, naquela época en que, cando morría alguén da familia, desde as nenas aos adultos tiñan que gardar loito durante anos. Era moi duro para unha moza renunciar a levar aqueles preciosos vestidos, e mirabamos para ela abraiadas cando nos dicía: “Cando eu morra non quero que ninguén vista de negro”. E cumprímolo.”
Palabras de Ana Mª González-Moro Vela, extraídas do catálogo “VESTIR ÉPOCAS 1860 - 1960. A colección Ana González-Moro” no Museo de Belas Artes da Coruña
O loito vestíase despois do pasamento do cónxuxe ou dun familiar e entedíase coma unha cor introspectiva que amosaba respecto, seriedade, rigor e duelo. A pesares de que moitas mulleres, coma a avoa de Ana González-Moro, o detestaban, tiveron que pasar moitos anos para rematar con este costume; reducíndose na actualidade soamente ao día do funeral.
Estar de loito non implicaba únicamente vestir de negro, senon que tamén tiña repercusións na vida das persoas. As rapazas non podían cantar, bailar, mocear ou divertirse nas romarías ou festas.
Para as mulleres de clase acomodada o loito supoñía deixar de usar os traxes coloridos para vestir prendas exclusivamente negras; mais no caso das mulleres de clase popular, que contaban con moita menos variedade de roupa, víanse obrigadas a tinguir irreversiblemente as poucas prendas que tiñan.
O vestido larva ou saco, cunha silueta desestruturada inspirada nos deseños de Balenciaga, amosa como a pesares de levar loito seguíanse as modas internacionais, aínda que sempre cun sentimento de decoro.
As vestiduras relixiosas son signos visibles da dignidade do clero e da función que levan a cabo. No catolicismo, as prendas portadas polos membros eclesiásticos no contexto da igrexa, como acontece con toda a arquitectura clerical, tentaban conseguir unha recreación do mundo celestial. A indumentaria axudaba a crear un estado emotivo que incrementara a efectividade da liturxia que se estaba a realizar; todas as vestiduras, os ornamentos e as cores, teñen un significado simbólico.
A vestimenta sacerdotal que vemos en Vestir Épocas provén da capela da casa familiar da coleccionista Ana González-Moro en Tolosa (Tenerife) e está composta por casulla, alba e estola.
A alba é a vestidura branca e longa que cubre o corpo. É empregada nos ritos cristiáns en diferentes celebracións relixiosas. Cínguese ao corpo do clérigo co cíngulo.
A casulla é a prenda máis característica do sacerdocio. Lévase por enriba da alba para celebrar a misa e consiste nunha peza alongada cunha abertura central para pasar a cabeza, cae por diante e por detrás cos bordes redondeados. Tradicionalmente está confeccionada con texidos de calidade e decorada con labores bordadas con gran finura. A súa cor depende do momento do ano litúrxico. A casulla de Vestir Épocas é de cor verde, o que indica que sería empregada nas misas realizadas durante o chamado “Tempo Ordinario”.
A estola é unha prenda con forma de longa tira de tea que se coloca arredor do pescozo nas celebracións relixiosas. É un símbolo de dignidade e simboliza a carga dos sacerdotes para conseguir a salvación das almas dos fieis, tamén representa o Calvario de Cristo.
As vestiduras relixiosas son signos visibles da dignidade do clero e da función que levan a cabo. No catolicismo, as prendas portadas polos membros eclesiásticos no contexto da igrexa, como acontece con toda a arquitectura clerical, tentaban conseguir unha recreación do mundo celestial. A indumentaria axudaba a crear un estado emotivo que incrementara a efectividade da liturxia que se estaba a realizar; todas as vestiduras, os ornamentos e as cores, teñen un significado simbólico.
A vestimenta sacerdotal que vemos en Vestir Épocas provén da capela da casa familiar da coleccionista Ana González-Moro en Tolosa (Tenerife) e está composta por casulla, alba e estola.
A alba é a vestidura branca e longa que cubre o corpo. É empregada nos ritos cristiáns en diferentes celebracións relixiosas. Cínguese ao corpo do clérigo co cíngulo.
A casulla é a prenda máis característica do sacerdocio. Lévase por enriba da alba para celebrar a misa e consiste nunha peza alongada cunha abertura central para pasar a cabeza, cae por diante e por detrás cos bordes redondeados. Tradicionalmente está confeccionada con texidos de calidade e decorada con labores bordadas con gran finura. A súa cor depende do momento do ano litúrxico. A casulla de Vestir Épocas é de cor verde, o que indica que sería empregada nas misas realizadas durante o chamado “Tempo Ordinario”.
A estola é unha prenda con forma de longa tira de tea que se coloca arredor do pescozo nas celebracións relixiosas. É un símbolo de dignidade e simboliza a carga dos sacerdotes para conseguir a salvación das almas dos fieis, tamén representa o Calvario de Cristo.
___
VESTIMENTA LITÚRXICA DE SACERDOTE
1900 - 1940
VESTIMENTA LITÚRXICA DE SACERDOTE
1900 - 1940
AMA DE CRÍA
As amas de cría foron personaxes moi queridos na sociedade española e nas familias de clase acomodada, conformando un pilar fundamental no ámbito doméstico.
Consérvanse sendos retratos das mulleres que amamantaron aos infantes da monarquía española ata o século XVIII, así como numerosísimas fotografías da segunda metade do s. XIX e comezos do XX nas que vemos ás nodrizas das familias burguesas.
Entre as pertenzas familiares de Ana González-Moro, consérvase unha fotografía da súa nai, Mariola Vela Cuervo, coa súa ama de cría.
O cariño a estas mulleres móstrase tamén a través dos numerosos obsequios que as familias lles facían, conformados habitualmente por xoias e abelorios. Na Wunderkammer de Vestir Épocas, pódense ver unhas agullas para poñer no moño, realizadas en metal e esmalte.
AMA DE CRÍA
As amas de cría foron personaxes moi queridos na sociedade española e nas familias de clase acomodada, conformando un pilar fundamental no ámbito doméstico.
Consérvanse sendos retratos das mulleres que amamantaron aos infantes da monarquía española ata o século XVIII, así como numerosísimas fotografías da segunda metade do s. XIX e comezos do XX nas que vemos ás nodrizas das familias burguesas.
Entre as pertenzas familiares de Ana González-Moro, consérvase unha fotografía da súa nai, Mariola Vela Cuervo, coa súa ama de cría.
O cariño a estas mulleres móstrase tamén a través dos numerosos obsequios que as familias lles facían, conformados habitualmente por xoias e abelorios. Na Wunderkammer de Vestir Épocas, pódense ver unhas agullas para poñer no moño, realizadas en metal e esmalte.
Mariola Vela Cuervo, madre de Ana González-Moro, con su ama de cría
Mariola Vela Cuervo, madre de Ana González-Moro, con su ama de cría
Agullas para os peiteados (1910)
Agullas para os peiteados (1910)
A roupa interior era confeccionada en tecidos lixeiros e finos coma o algodón ou a seda e adornábase con encaixes, fitas e tiras bordadas. Por razóns hixiénicas a cor de preferencia era a branca, dada a súa facilidade para o lavado e o secado. Poder observar estas prendas na colección de Ana González-Moro é un privilexio, xa que, pola súa condición de “tabú”, as revistas de moda non recollían apenas referencias a roupa interior e o seu uso.
Para falar do enxoval de voda si que había prensa específica, prestándose moita atención á escolma e confección da roupa interior das rapazas en idade casadeira. Este enxoval xeralmente estaba composto por unha camisa, pantalóns ou pololos, medias, corsé, cubrecorsé, falda interior ou enagua e unha camisa de durmir, con algunhas prendas opcionais a maiores.
As prendas interiores eran as encargadas de dar silueta ao corpo feminino; en moitas ocasións deformándoo e mancándoo. Deste xeito, a natureza destas prendas era meramente funcional, non sendo elementos de seducción e erotismo como en ocasións acontece hoxe en día.
Fotografías: Conxunto de roupa interior feminina (ca. 1890)
A roupa interior era confeccionada en tecidos lixeiros e finos coma o algodón ou a seda e adornábase con encaixes, fitas e tiras bordadas. Por razóns hixiénicas a cor de preferencia era a branca, dada a súa facilidade para o lavado e o secado. Poder observar estas prendas na colección de Ana González-Moro é un privilexio, xa que, pola súa condición de “tabú”, as revistas de moda non recollían apenas referencias a roupa interior e o seu uso.
Para falar do enxoval de voda si que había prensa específica, prestándose moita atención á escolma e confección da roupa interior das rapazas en idade casadeira. Este enxoval xeralmente estaba composto por unha camisa, pantalóns ou pololos, medias, corsé, cubrecorsé, falda interior ou enagua e unha camisa de durmir, con algunhas prendas opcionais a maiores.
As prendas interiores eran as encargadas de dar silueta ao corpo feminino; en moitas ocasións deformándoo e mancándoo. Deste xeito, a natureza destas prendas era meramente funcional, non sendo elementos de seducción e erotismo como en ocasións acontece hoxe en día.
Fotografías: Conxunto de roupa interior feminina (ca. 1890)
En Vestir Épocas podemos observar un uniforme de ama de cría datado en 1900. As amas de cría, amas de leite ou nodrizas, foron mulleres moi queridas na alta sociedade española e no imaxinario colectivo.
Esta figura, que ata finais do s. XVIII tivera presenza soamente entre a nobreza e a aristocracia, acabou convertíndose ao longo da seguinte centuria nunha figura asociada á burguesía. Foi no apoxeo do modelo burgués, desde mediados do s. XIX ata mediados do s. XX, cando as nodrizas tiveron máis presenza na sociedade española.
As amas de cría eran as encargadas de amamantar e criar aos bebés e infantes das familias acomodadas. A súa presenza estaba xustificada nos casos de imposibilidade para dar o peito dalgunhas nais, mais tamén cando estas non desexaban facelo. Así, o que nun primeiro momento xurde dunha necesidade remata por converterse nun símbolo de estatus familiar; non podendo todas as mulleres burguesas permitirse o salario e manutención dunha nodriza.
Como vemos nesta exemplo, as amas de cría contaban co seu propio atuendo. O conxunto de Vestir Épocas está composto por catro pezas: fourreau de raso, mandil de algodón con encaixe, cofia e babeiro.
Fotografía: Uniforme de ama de cría (1900) e traxe infantil de paseo (1873)
En Vestir Épocas podemos observar un uniforme de ama de cría datado en 1900. As amas de cría, amas de leite ou nodrizas, foron mulleres moi queridas na alta sociedade española e no imaxinario colectivo.
Esta figura, que ata finais do s. XVIII tivera presenza soamente entre a nobreza e a aristocracia, acabou convertíndose ao longo da seguinte centuria nunha figura asociada á burguesía. Foi no apoxeo do modelo burgués, desde mediados do s. XIX ata mediados do s. XX, cando as nodrizas tiveron máis presenza na sociedade española.
As amas de cría eran as encargadas de amamantar e criar aos bebés e infantes das familias acomodadas. A súa presenza estaba xustificada nos casos de imposibilidade para dar o peito dalgunhas nais, mais tamén cando estas non desexaban facelo. Así, o que nun primeiro momento xurde dunha necesidade remata por converterse nun símbolo de estatus familiar; non podendo todas as mulleres burguesas permitirse o salario e manutención dunha nodriza.
Como vemos nesta exemplo, as amas de cría contaban co seu propio atuendo. O conxunto de Vestir Épocas está composto por catro pezas: fourreau de raso, mandil de algodón con encaixe, cofia e babeiro.
Fotografía: Uniforme de ama de cría (1900) e traxe infantil de paseo (1873)
___
LOITO FEMININO
Vestido larva ou saco (1960)
Traxe de seda, organdí e macramé
LOITO FEMININO
Vestido larva ou saco (1960)
Traxe de seda, organdí e macramé
“Todo empezou naquelas tardes na casa da miña avoa María Cuervo Núñez, cando de nenas, para entretérmonos, abriamos a hucha onde gardaba traxes, chapeus, abanos, todos marabillosos e cada un cunha orixe e unha historia que narrar. Ela contábanos por que moitos daqueles traxes, a pesar dos anos, estaban practicamente novos. Miraba para nós con tristeza e dicíanos: “o loito, o maldito loito”. Detestaba o negro, naquela época en que, cando morría alguén da familia, desde as nenas aos adultos tiñan que gardar loito durante anos. Era moi duro para unha moza renunciar a levar aqueles preciosos vestidos, e mirabamos para ela abraiadas cando nos dicía: “Cando eu morra non quero que ninguén vista de negro”. E cumprímolo.”
Palabras de Ana Mª González-Moro Vela, extraídas do catálogo “VESTIR ÉPOCAS 1860 - 1960. A colección Ana González-Moro” no Museo de Belas Artes da Coruña
O loito vestíase despois do pasamento do cónxuxe ou dun familiar e entedíase coma unha cor introspectiva que amosaba respecto, seriedade, rigor e duelo. A pesares de que moitas mulleres, coma a avoa de Ana González-Moro, o detestaban, tiveron que pasar moitos anos para rematar con este costume; reducíndose na actualidade soamente ao día do funeral.
Estar de loito non implicaba únicamente vestir de negro, senon que tamén tiña repercusións na vida das persoas. As rapazas non podían cantar, bailar, mocear ou divertirse nas romarías ou festas.
Para as mulleres de clase acomodada o loito supoñía deixar de usar os traxes coloridos para vestir prendas exclusivamente negras; mais no caso das mulleres de clase popular, que contaban con moita menos variedade de roupa, víanse obrigadas a tinguir irreversiblemente as poucas prendas que tiñan.
O vestido larva ou saco, cunha silueta desestruturada inspirada nos deseños de Balenciaga, amosa como a pesares de levar loito seguíanse as modas internacionais, aínda que sempre cun sentimento de decoro.
“Todo empezou naquelas tardes na casa da miña avoa María Cuervo Núñez, cando de nenas, para entretérmonos, abriamos a hucha onde gardaba traxes, chapeus, abanos, todos marabillosos e cada un cunha orixe e unha historia que narrar. Ela contábanos por que moitos daqueles traxes, a pesar dos anos, estaban practicamente novos. Miraba para nós con tristeza e dicíanos: “o loito, o maldito loito”. Detestaba o negro, naquela época en que, cando morría alguén da familia, desde as nenas aos adultos tiñan que gardar loito durante anos. Era moi duro para unha moza renunciar a levar aqueles preciosos vestidos, e mirabamos para ela abraiadas cando nos dicía: “Cando eu morra non quero que ninguén vista de negro”. E cumprímolo.”
Palabras de Ana Mª González-Moro Vela, extraídas do catálogo “VESTIR ÉPOCAS 1860 - 1960. A colección Ana González-Moro” no Museo de Belas Artes da Coruña
O loito vestíase despois do pasamento do cónxuxe ou dun familiar e entedíase coma unha cor introspectiva que amosaba respecto, seriedade, rigor e duelo. A pesares de que moitas mulleres, coma a avoa de Ana González-Moro, o detestaban, tiveron que pasar moitos anos para rematar con este costume; reducíndose na actualidade soamente ao día do funeral.
Estar de loito non implicaba únicamente vestir de negro, senon que tamén tiña repercusións na vida das persoas. As rapazas non podían cantar, bailar, mocear ou divertirse nas romarías ou festas.
Para as mulleres de clase acomodada o loito supoñía deixar de usar os traxes coloridos para vestir prendas exclusivamente negras; mais no caso das mulleres de clase popular, que contaban con moita menos variedade de roupa, víanse obrigadas a tinguir irreversiblemente as poucas prendas que tiñan.
O vestido larva ou saco, cunha silueta desestruturada inspirada nos deseños de Balenciaga, amosa como a pesares de levar loito seguíanse as modas internacionais, aínda que sempre cun sentimento de decoro.
___
TRAXE CHAQUETA BRANCO
1950
TRAXE CHAQUETA BRANCO
1950
Malia que a moda para a muller xa incorporara durante o s. XVIII o traxe de chaqueta para montar a cabalo, non foi ata finais dos anos 1890 cando o traxe xastre masculino se adapta e integra no gardarroupa feminino como un atuendo de uso habitual e normalizado.
Foi a raíña Alejandra, esposa do rei Eduardo VII, a que se fixo célebre por levar os seus traxes xastre realizados polo modisto John Redfern. Este estilo tan moderno foi adoptado polas feministas, que terían que esperar ata os anos sesenta para sustituir a saia polo pantalón.
Tras o estoupido da Primeira Guerra Mundial, as mulleres traballadoras comezaron a usar o traxe con saia como atuendo de diario, resultando desaxeitados os vestidos para a realización de determinadas tarefas. Estas creacións de dúas pezas permitían ás mulleres combinar e mesturar corpos e saias xerando aspectos distintos e individuais. Foi un atuendo moi democrático xa que sería empregado por mulleres de todos os estratos sociais, servindo tanto como vestimenta de traballo como de traxe de voda.
Actualmente o traxe de chaqueta con saia continúa a ser un uniforme de traballo para a muller profesional.
Na mostra Vestir Épocas pode verse este traxe xastre en punto branco con remate azul mariño. A pesares do seu sentido práctico, esta peza conta cuns suaves contornos nas solapas e nos petos que fan do conxunto un exemplo moi orixinal.
Malia que a moda para a muller xa incorporara durante o s. XVIII o traxe de chaqueta para montar a cabalo, non foi ata finais dos anos 1890 cando o traxe xastre masculino se adapta e integra no gardarroupa feminino como un atuendo de uso habitual e normalizado.
Foi a raíña Alejandra, esposa do rei Eduardo VII, a que se fixo célebre por levar os seus traxes xastre realizados polo modisto John Redfern. Este estilo tan moderno foi adoptado polas feministas, que terían que esperar ata os anos sesenta para sustituir a saia polo pantalón.
Tras o estoupido da Primeira Guerra Mundial, as mulleres traballadoras comezaron a usar o traxe con saia como atuendo de diario, resultando desaxeitados os vestidos para a realización de determinadas tarefas. Estas creacións de dúas pezas permitían ás mulleres combinar e mesturar corpos e saias xerando aspectos distintos e individuais. Foi un atuendo moi democrático xa que sería empregado por mulleres de todos os estratos sociais, servindo tanto como vestimenta de traballo como de traxe de voda.
Actualmente o traxe de chaqueta con saia continúa a ser un uniforme de traballo para a muller profesional.
Na mostra Vestir Épocas pode verse este traxe xastre en punto branco con remate azul mariño. A pesares do seu sentido práctico, esta peza conta cuns suaves contornos nas solapas e nos petos que fan do conxunto un exemplo moi orixinal.
___
VESTIDOS CURTOS DE CÓCTEL
1950
VESTIDOS CURTOS DE CÓCTEL
1950
O vestido de cóctel xorde nos anos posteriores á Segunda Guerra Mundial, momento no que a clase media comezou a realizar festas polas tardes, habitualmente entre as seis e as oito. A etiqueta feminina para este tipo de evento era o vestido de estilo romántico, con corpo cinguido, ampla saia e talle marcado. Este atuendo completábase cun sombreiro con veo e luvas.
Foi Christian Dior quen lle outorgou entidade a estes vestidos formais, cunha lonxitude de media perna e confeccionados en ricos materiais. O corte dos vestidos de cóctel máis habituais foi precisamente o do popular New Look do deseñador francés, pero outros creadores e creadoras experimentaron con saias máis estreitas, aportando outras opcións de vestiario para estes acontecementos sociais.
Nos vestidos da colección de Ana González-Moro pode apreciarse a riqueza dos materiais de confección, con traballos de bordado e con pedras e cristais cosidas a man. Nestes dous exemplos vemos a tendencia de acurtar os vestidos; a partires da segunda metade do s. XX deixa de ser un imperativo para as mulleres agochar as súas pernas.
O vestido de cóctel xorde nos anos posteriores á Segunda Guerra Mundial, momento no que a clase media comezou a realizar festas polas tardes, habitualmente entre as seis e as oito. A etiqueta feminina para este tipo de evento era o vestido de estilo romántico, con corpo cinguido, ampla saia e talle marcado. Este atuendo completábase cun sombreiro con veo e luvas.
Foi Christian Dior quen lle outorgou entidade a estes vestidos formais, cunha lonxitude de media perna e confeccionados en ricos materiais. O corte dos vestidos de cóctel máis habituais foi precisamente o do popular New Look do deseñador francés, pero outros creadores e creadoras experimentaron con saias máis estreitas, aportando outras opcións de vestiario para estes acontecementos sociais.
Nos vestidos da colección de Ana González-Moro pode apreciarse a riqueza dos materiais de confección, con traballos de bordado e con pedras e cristais cosidas a man. Nestes dous exemplos vemos a tendencia de acurtar os vestidos; a partires da segunda metade do s. XX deixa de ser un imperativo para as mulleres agochar as súas pernas.
___
VESTIDO DE FESTA ART DECÓ
1928
VESTIDO DE FESTA ART DECÓ
1928
Este vestido de festa, ou de noite, é un bo exemplo da moda feminina dos anos vinte. Está confeccionado en raso de seda de cor topo, cunha malla gris decorando a saia. O busto e as cadeiras non se poñen de relevo, senón que a silueta é prácticamente rectilínea. Non hai estructuras interiores, a muller que o viste pode moverse con completa liberdade.
Leva aplicación de acibeches e cristais e a súa saia mostra uns debuxos que xogan coa xeometría e as formas orgánicas, dándolle ao vestido un aire Art Decó propio do gusto da época. A relación entre a moda e as artes plásticas foi frecuente durante o período de entreguerras, véndose a indumentaria moi influída polos distintos movementos artísticos de comezos de século.
Este vestido de festa, ou de noite, é un bo exemplo da moda feminina dos anos vinte. Está confeccionado en raso de seda de cor topo, cunha malla gris decorando a saia. O busto e as cadeiras non se poñen de relevo, senón que a silueta é prácticamente rectilínea. Non hai estructuras interiores, a muller que o viste pode moverse con completa liberdade.
Leva aplicación de acibeches e cristais e a súa saia mostra uns debuxos que xogan coa xeometría e as formas orgánicas, dándolle ao vestido un aire Art Decó propio do gusto da época. A relación entre a moda e as artes plásticas foi frecuente durante o período de entreguerras, véndose a indumentaria moi influída polos distintos movementos artísticos de comezos de século.
Na década de 1920, o traxe feminino sufre unha fonda transformación que fará esquecer calquera atisbo da Belle Époque. A Primeira Guerra Mundial trouxo novas necesidades que se asentarán definitivamente ao longo da primeira metade do s. XX. Un dos cambios sociais máis importantes desta época foi o da inserción da muller no mundo laboral. Agora as mulleres desfrutan do seu tempo de lecer; practican deporte, bailan e conducen.
A moda foi unha gran aliada neste camiño cara a emancipación feminina, volvéndose máis funcional e axeitada para unha vida activa. A liña dos vestidos pasa a ser recta, o talle descende notablemente facendo desaparecer a cintura, elimínase o corsé, o peito pasa inadvertido (moitas mulleres vendábanse para reducir o seu volume) e o cabelo levase moi curto. O cambio máis salientable será o escaso tamaño das saias que deixarán ver por primeira vez os xeonllos das mulleres.
Cando os homes voltan da guerra atoparán ás súas compañeiras cun aspecto práctico e tendente á androxinia, con esa estética “ao garçonne” tan característica da época.
Neste espazo de Vestir Épocas poden contemplarse varios vestidos que exemplifican perfectamente eses “tolos anos 20”. Vestidos con siluetas tubulares ou de túnica, mangas e saias curtas con axustes na cadeira e baixos asimétricos. Estes vestidos de festa contan coas habituais aplicación de abelorios e cristais; creando debuxos xeométricos que nos lembrarán a arte de vangarda.
Na década de 1920, o traxe feminino sufre unha fonda transformación que fará esquecer calquera atisbo da Belle Époque. A Primeira Guerra Mundial trouxo novas necesidades que se asentarán definitivamente ao longo da primeira metade do s. XX. Un dos cambios sociais máis importantes desta época foi o da inserción da muller no mundo laboral. Agora as mulleres desfrutan do seu tempo de lecer; practican deporte, bailan e conducen.
A moda foi unha gran aliada neste camiño cara a emancipación feminina, volvéndose máis funcional e axeitada para unha vida activa. A liña dos vestidos pasa a ser recta, o talle descende notablemente facendo desaparecer a cintura, elimínase o corsé, o peito pasa inadvertido (moitas mulleres vendábanse para reducir o seu volume) e o cabelo levase moi curto. O cambio máis salientable será o escaso tamaño das saias que deixarán ver por primeira vez os xeonllos das mulleres.
Cando os homes voltan da guerra atoparán ás súas compañeiras cun aspecto práctico e tendente á androxinia, con esa estética “ao garçonne” tan característica da época.
Neste espazo de Vestir Épocas poden contemplarse varios vestidos que exemplifican perfectamente eses “tolos anos 20”. Vestidos con siluetas tubulares ou de túnica, mangas e saias curtas con axustes na cadeira e baixos asimétricos. Estes vestidos de festa contan coas habituais aplicación de abelorios e cristais; creando debuxos xeométricos que nos lembrarán a arte de vangarda.
___
VESTIDOS ANOS 20
Vestido ocre de festa. 1920
VESTIDOS ANOS 20
Vestido ocre de festa. 1920
Nos anos 20, o traxe considerábase un atuendo funcional e case universal para o home. Os traxes podían comprarse xa confeccionados ou adaptarse, pero moitos cabaleiros aínda os encargaban a medida ou personalizados. É o caso deste conxunto, con etiqueda de Cid Herbón y López, Sastres en Madrid.
Malia isto, as normas de vestiario seguían vixentes en todos os ámbitos sociais agás no ocio. Para esquiar, practiar tenis ou xogar ao golf, estaba permitido o emprego de tecidos máis lixeiros como a la fina (franela), en tons grises, brancos, beis ou raiados.
Os traxes do ocio masculino inspiráronse nos que vestían as persoas da alta sociedade no seu tempo libre ou mesmo, coma no caso do traxe que se conserva na coleción de Ana González-Moro, directamente no que vestían os reis. O príncipe de Gales, futuro Eduardo VIII de Inglaterra, popularizou os pantalóns de golf con perneira ancha. Este traxe está confeccionado en tweed, tecido de la áspera, orixinario de Escocia que popularmente se coñece como “Príncipe de Gales”.
Leva un chaleco a xogo e pantalón polos xeonllos tipo bombacho. O conxunto complétase cunha garabata de lazo, camisa e gorra a xogo. É un exemplo da roupa sport de home, neste caso ao estilo inglés, a única que permitía unhas normas de vestiario máis flexibles.
Nos anos 20, o traxe considerábase un atuendo funcional e case universal para o home. Os traxes podían comprarse xa confeccionados ou adaptarse, pero moitos cabaleiros aínda os encargaban a medida ou personalizados. É o caso deste conxunto, con etiqueda de Cid Herbón y López, Sastres en Madrid.
Malia isto, as normas de vestiario seguían vixentes en todos os ámbitos sociais agás no ocio. Para esquiar, practiar tenis ou xogar ao golf, estaba permitido o emprego de tecidos máis lixeiros como a la fina (franela), en tons grises, brancos, beis ou raiados.
Os traxes do ocio masculino inspiráronse nos que vestían as persoas da alta sociedade no seu tempo libre ou mesmo, coma no caso do traxe que se conserva na coleción de Ana González-Moro, directamente no que vestían os reis. O príncipe de Gales, futuro Eduardo VIII de Inglaterra, popularizou os pantalóns de golf con perneira ancha. Este traxe está confeccionado en tweed, tecido de la áspera, orixinario de Escocia que popularmente se coñece como “Príncipe de Gales”.
Leva un chaleco a xogo e pantalón polos xeonllos tipo bombacho. O conxunto complétase cunha garabata de lazo, camisa e gorra a xogo. É un exemplo da roupa sport de home, neste caso ao estilo inglés, a única que permitía unhas normas de vestiario máis flexibles.
___
TRAXE MASCULINO DE TRES PEZAS EN TWEED
1933
TRAXE MASCULINO DE TRES PEZAS EN TWEED
1933
Despois da I Guerra Mundial hai unha tendencia á simplificación que ten unha clara orixe nas restricións derivadas da guerra, da evolución do modo de vida e da sociedade.
Malia que os primeiros propotipos destes sombreiros xurden arredor de 1908, o primeiro prototipo que recibe este nome data de 1917 e a partir deste momento será cuando se popularice.
Ten un aspecto semellante ao dun casco, de feito, recibe este nome pola súa forma de campá.
O mal do sombreireiro estendeuse por toda Europa como unha praga ao mesmo tempo que os sombreiros de feltro triunfaban no continente.
Os sombreireiros intoxicábanse cun composto do mercurio que empregaban na fabricación destes chapeus.
Actualmente sabemos que unha longa exposición a este composto pode causar hidrargirismo; unha enfermidade que se caracteriza por problemas de tipo neurolóxico.
Os signos externos desta intoxicación (espasmos musculares, nerviosismo, temblores…) confundíanse cos dunha enfermidade mental, equiparando a conducta dos sombreireiros á loucura.
A finais da década de 1920, Maruja Mallo saiu a dar un paseo pola madrileña Porta do Sol xunto cos seus amigos Margarita Manso, Salvador Dalí e Federico García Lorca.
Todo o mundo levaba sombreiro, como era costume por aquel entón, pero nun momento dado decidiron continuar camiñando sen el. Maruja Mallo narra así o acontecido:
“Íbamos Federico, Dalí, Margarita Manso y yo. Hoy puede parecer increíble, pero ocurrió tal y como te lo cuento. Llegamos a la Puerta del Sol y un grupo de gente comenzó a tirarnos piedras mientras nos gritaban a grito pelado: ‘Maricones, maricones’. Y nosotros venga a correr para que no nos dieran. Y dice Federico: ‘Lo peor es que no lo somos’. Y Dalí: ‘Sí, sí: lo somos…’.”
TORRECILLA PATIÑO, E. “Mujeres haciendo ciudad: Flaneuses y las Sinsombrero”, en Kultur. Revista interdisciplinar sobre la cultura de la ciutat, Vol. 4, Nº7. pp. 79 – 88.
As wunderkammer recibían tamén o nome de “cuarto das marabillas” ou “gabinete do coleccionista”. Este segundo nome é o título do cadro de Frans Francken II que forma parte da colección do Museo de Belas Artes e que ilustra o aspecto que terían estes lugares tan especiais.
A Wunderkammer de Vestir Épocas mostra algúns dos obxectos máis chamativos da colección de Ana González-Moro. Obxectos colocados por orde alfabética onde podemos observar: tocados, abanos, misais, polainas, manguitos, luvas ou peinetas.
O escote palabra de honra caracterízase por non precisar tirantes, ten o seu corte sobre o peito e deixa despexada a zona superior, o pescozo e os ombros.
Existen varias teorías sobre a orixe deste nome, pero o certo é que non se coñece con exactitude.
Este vestido presente na Wunderkammer de Vestir Épocas mostra ademáis como os novos texidos permitiron crear estructuras a base de drapear, dobrar e tablear.
Tamén coñecido como gondolero, por ser o típico sombreiro que utilizaban os gondoleiros de Venecia, inventouse a principios do século XIX.
A moda feminina no último terzo do século XIX e no primeiro do XX caracterízase por unha forte influencia do traxe masculino e este sombreiro é un dos elementos do armario dos homes que introduce.
A taxidermia consiste en desecar os animais para conservalos coa apariencia de estar vivos e facilitar así a súa exposición, estudo e conservación.
Aínda que a taxidermia se realizaba xa na antigüidade, en Europa tivo o seu auxe durante os séculos XVI e XVII, como medio de conservación dos especímenes recollidos polos exploradores nas súas viaxes.
Era habitual atopar animais desecados nas coleccións das primeiras wunderkammern.
O uso das peles foi ao longo dos séculos un símbolo de estatus social. No período que abrangue a exposición Vestir Épocas a pel ten sido un signo de luxo e suntuosidade.
Sen embargo, na nosa contemporaneidade, e grazas ao movemento ecoloxista, a sociedade cuestiónase cada vez máis a ética de matar seres vivos para confeccionar un artigo de luxo e diferenciación social.
O habitual é que se empregasen as luvas ata os covados nas toilettes de noite, sempre e cando a vestimenta feminina deixase os brazos nús.
As luvas longas adoitaban levar unha pequena abertura para facilitar a súa colocación.
O máis habitual era que as antucas contasen con oito varillas. Estas realizáronse, a partires da segunda metade do s. XIX, en aceiro. Ata ese momento o material empregado para a súa fabricación foron as barbas de balea; o seu texido resistente pero elástico foi empregado tamén para a confección dos corsés.
En Vestir Épocas podemos ver un exemplo de antuca en cor branca. Os parasoles de cores claras eran os máis clásicos por estar sempre de moda. O seu uso estaba destinado ao paseo; tanto no campo como na praia.
O nome de “Chica Gibson” procede do ilustrador Charles Dana Gibson quen, a través das súas tiras satíricas ilustrou e popularizou este look, convertíndose nun dos estilos máis recoñecibles da época.
Esta vestimenta de gran modernidade era empregada tanto por mulleres como por homes para facilitar as viaxes nos novos automóviles. Os gardapós envolvían aos conductores na súa totalidade, evitando que se manchasen a roupa coa suciedade que se levantaba nos camiños. As mulleres adoitaban levar debaixo un traxe sastre, sendo este o atuendo máis cómodo para a conducción. Era habitual acompañar o gardapó de sombreiro e lentes.
En Vestir Épocas pode contemplarse este gardapó de 1910, confeccionado en liño na súa cor natural en crú.
Foi John Carl Flügel quen no seu ensaio “Psicología del vestido” (1934) bautizou este fenómeno. Flügel desenvolve a teoría de que os homes do Antigo Réxime eran os depositarios do poder e o demostraban mediante o luxo das súas vestimentas.
Sería a partires da Revolución Francesa cando a aristocracia perde o seu poder en favor da burguesía, facendo que o traballo e o mérito propio marquen o estatus de cada quen. O home adicado a cousas “serias” adoptaría así un uniforme severo e práctico como o que vemos neste exemplo de Vestir Épocas.
A orixe do traxe de cristianar é o paño bordado co que se adoitaba envolver aos nenos e nenas na antigüidade cando os bautizos se realizaban por inmersión.
Esta capa e cofia de seda color crema son as pezas máis delicadas da exposición, o que explica a súa colocación nunha vitrina. Con elas foi bautizado o que sería o alcalde da Coruña José Marchesi Dalmau (1827 – 1896), sendo así as prendas máis antigas da exposición Vestir Épocas.
O cadro de Román Navarro recolle a tendencia de vestir aos nenos e nenas con este traxe nacional, seguindo o modelo da Familia Real Inglesa.
Este costume perdura en certo sentido na actualidade, a través dos uniformes escolares con estética escocesa que se poden ver en toda Europa.
Fotografia: Parella de nenos (1920)
Cadro: Neno con traxe escocés (1878 - 1928)
O nailon foi inventado pola empresa estadounidense Dupont par producir cepillos de dentes, aínda que xa na década de 1940 fabricaríanse medias de nailon. Pouco tempo despois, co estoupido da Segunda Guerra Mundial realizaríanse tamén en nailon a maior parte dos paracaídas empregados durante o conflito.
Durante os períodos de escasez causados polas guerras, foron moitas as mulleres que se viron na obriga de debuxar a liña negra da costura das medias ao non poderen dispoñer delas.
Fotografías: medias de nailon, seda, algodón e la (1900 - 1950)
As divisas son as insignias que corresponden e definen cada un dos empregos das Forzas Armadas, desde soldado ou mariñeiro ata o Capitán Xeral. Pola súa banda, os distintivos sinalan circunstancias, vicisitudes ou méritos e os emblemas distinguen cada un dos exércitos.
Fotografia: Uniforme 1920
As flappers bebían, fumaban, bailaban jazz, conducían, maquillábanse e representaban un canon de beleza moi distinto do que estivera vixente ata o momento.
Foron as primeiras en desprenderse totalmente do corsé e empregaban enormes cantidades de maquillaxe, algo moi mal visto ata entón.
As tendencias xa non eran marcadas pola aristocracia, senón que agora eran as celebrities (cantantes, bailarinas e actrices do cinema mudo) as que abanderaban as novas estéticas femininas.
Fotografía: Clara Bow, estrela do cinema mudo, foi paradigma de moza flapper (fonte: wikipedia)
Goya recolle fielmente nas súas obras a vestimenta das majas e dos majos que adoitan aparecer nas súas escenas costumistas. Foi un dos artistas que mellor rexistrou esta moda “castiza” coa que aparecen representadas algunhas das súas mulleres e que se ten denominado “moda goyesca”.
O atuendo das majas caracterizouse por ser moi vistoso e estar adornado con numerosas fitas e galóns. Destacaban as saias ata os nocellos, a ausencia de miriñaques e os corpos cinguidos. Fóra de España foi considerado como un “vestido nacional”.
No propio libro Vistiendo la época (1930) o deseñador escribiu “Yo preconizaba el abandono del corsé y la adopción del sostén en nombre de la libertad”.
Poiret, P. Vistiendo la época, p. 53.
Fotografía: Paul Poiret (1930)
Ruth Handler inventou a cébre boneca Barbie (1959) e Mary Anderson o limpiaparabrisas (1903).
Foi Mary Phelps Jacob, coñecida máis adiante co seu nome de casada Caresse Crosby, quen ideou en 1914 un sinxelo suxeitador consistente en dous panos unidos con fitas.
Fotografía: Bustier de conos de algodón e ligueiro de raso sintético.